Marsaleks spionagering groeit uit tot een overheidsaangelegenheid

Het spionageschandaal waarbij voormalige agenten van de geheime dienst en voormalig bestuurslid van Wirecard Marszalek betrokken waren, is in Oostenrijk uitgegroeid tot een overheidsaangelegenheid. Vóór de verkiezingen voor de Nationale Raad rijst de kwestie van de politieke verantwoordelijkheid.

Voormalig Federaal Bureau voor de Bescherming van de Grondwet Egisto O. zit al twee weken vast. Sindsdien is het beeld duidelijker geworden dat deze spionagezaak een van de grootste schandalen van de geheime dienst in de Oostenrijkse geschiedenis zou kunnen zijn.

zegt Merry Desowski, parlementslid van de Oostenrijkse Groene Partij.

MI5 onthulde gesprekken met Marsalek

Aan de ene kant zouden twee agenten van de geheime dienst jarenlang voor Rusland hebben gespioneerd; Aan de andere kant zouden zij gedeeltelijk verantwoordelijk kunnen zijn voor de crisis en voor de uiteindelijke ontbinding van het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet een paar jaar geleden. Beiden zijn gelinkt aan Jan Marszalek, een voormalig bestuurslid van de failliete Duitse financiële dienstverlener Wirecard.

Gesprekken met Marszalek, die werden beveiligd door MI5, werpen licht op deze communicatie. Zij legden contacten met de Oostenrijkers Martin W. en Egisto O., van wie sommigen al jaren in Oostenrijk werden onderzocht. Zij zouden Rusland van informatie hebben voorzien.

'Er hadden doden kunnen vallen'

En niet met data, bevestigt de Weense journalist Florian Klink. “Er hadden doden kunnen vallen”, zegt hij. De verdenkingen zijn dat twee voormalige functionarissen van het Federaal Bureau voor de Bescherming van de Grondwet tegenstanders van het regime zouden hebben achtervolgd.

De beoogde personen waren een voormalig medewerker van de Russische inlichtingendienst FSB en een journalist. “Het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet probeerde te achterhalen waar deze mensen wonen”, zegt Klink. Vervolgens gaven ze de informatie via een ketting door aan de Russische inlichtingendienst.

Diefstal van het appartement van de journalist

Vervolgens werd er ingebroken in het appartement van onderzoeksjournalist Christo Grossio in Wenen. Hij onderzocht de giftige aanval op Alexei Navalny. Bij de inbraak werd een laptop gestolen. Grosso vluchtte vervolgens uit Oostenrijk. In een interview met ORF-radio was hij ervan overtuigd dat het Oostenrijkse federale bureau voor de bescherming van de grondwet precies wist wat het deed.

“O. moet geweten hebben dat al deze onderzoeken naar personen die van belang zijn voor de Russische regering een dienst waren voor de Russische inlichtingendienst,” zei Grusev. “Ik kwam tot de conclusie dat hij onschuldig was en alleen maar op geld uit was.”

Het verdedigen van de grondwet Het is opgelost

Ook O. en zijn voormalige baas W. zijn betrokken bij de ontbinding van hun oude bureau. Zij zouden de rechterlijke macht informatie hebben verstrekt die leidde tot een huiszoeking door de inlichtingendienst in 2018. Deze werd later aangemerkt als illegaal.

De buitenlandse diensten hebben hun vertrouwen in Oostenrijk opgezegd. Het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet werd ontbonden. De hele zaak werd naar voren geschoven door de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken Herbert Kickl. Hij is nu gedeeltelijk leider van de extreemrechtse FPÖ-partij. Dit betekent dat het schandaal een politieke dimensie heeft.

Voor parlementslid Yannick Chetty van de liberale partij NEOS betekent dit gezien het verkiezingsjaar: “Het is de vraag of de partij, de verlengde arm van Vladimir Poetin, in de Federale Kanselarij zou moeten zitten, of in het parlement zou moeten zitten een recht om te weten.”

De U-Commissie zou na de verkiezingen kunnen komen

De conservatieve ÖVP-partij probeert ook het spionage- en communicatieschandaal van het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet op Kickl te ontlasten. Dezelfde partij bekleedde echter jarenlang de functie van minister van Binnenlandse Zaken, terwijl O honderden illegale onderzoeken bij de autoriteiten startte en hen doorverwees naar Rusland.

De huidige minister van Binnenlandse Zaken, Gerhard Karner, vermijdt echter resoluut het stellen van vragen over politieke verantwoordelijkheid. “Laten we blij zijn dat er iets is onthuld.”

Dit alles roept vragen op: hoe diep zijn de Russische connecties in de Oostenrijkse binnenlandse politiek? Waarom werden de omvang en het doel van O's acties zo lang niet ontdekt? Hebben de autoriteiten en de politiek gefaald en mensenlevens in gevaar gebracht? In deze zaak lopen momenteel acht procedures met ongeveer dertig verdachten. Na de verkiezingen voor de Nationale Raad in september kan er mogelijk ook een onderzoekscommissie worden gevormd.