Een witte dwerg met twee verschillende helften

Er werd onder andere gebruik gemaakt van de Gran Telescopio Canarias op het Canarische eiland La Palma en een van de Keck-telescopen op Hawaï. Met behulp van spectrometers scheidden de onderzoekers het licht van Janus in zijn spectrale kleuren. Op deze manier konden ze ontdekken uit welke chemische elementen een hemellichaam bestaat. Omdat elk element straling uitzendt met zeer specifieke golflengten. Deze spectraallijnen fungeren als een soort vingerafdruk om de interessante elementen te identificeren.

Het resultaat van de waarnemingen was verrassend: het oppervlak van Janus bestaat aan de ene kant bijna uitsluitend uit helium en aan de andere kant alleen uit waterstof. Tot nu toe kenden astronomen alleen witte dwergen waarvan het oppervlak uit waterstof of helium bestaat. “Door de sterke zwaartekracht van witte dwergen zinken alle zware elementen naar de bodem en blijft er in eerste instantie alleen waterstof boven”, leggen de onderzoekers uit. Als een witte dwerg echter afkoelt tot onder 30.000 K, mengen de bovenste lagen zich, waardoor helium het oppervlak van koelere witte dwergen domineert.

“Het is duidelijk dat we op het moment van deze overgang net een witte dwerg met Janus hebben ontdekt”, aldus het artikel. De vraag blijft waarom deze overgang zo ongelijk is in de twee stellaire hemisferen. Wetenschappers vermoeden dat hier magnetische velden aan het werk zijn. Dit komt omdat de magnetische velden van sterren vaak asymmetrisch zijn, dat wil zeggen sterker aan de ene kant dan aan de andere kant. Wanneer het magnetische veld sterker is, kan het de overgang belemmeren. Het team hoopt nu de Zwicky-transitfaciliteit te gebruiken om andere witte dwergen met twee gezichten op te sporen en zo de oorsprong van dit fenomeen te achterhalen. (dpa/kmu)