Plagiaatbeschuldigingen: alles is gewoon gestolen! | Tijdelijk werk

Karl Schäuble werkt als spreker over plagiaat bij de Wetenschapsombudsman in Berlijn.

Beschuldigingen van plagiaat zijn ideaal om impopulaire mensen in de politiek, de wetenschap en de media schade toe te brengen, omdat ze zich richten op de plek die deze beroepsgroepen het meest schaadt: hun individuele geloofwaardigheid. Iedereen die plagiaat pleegt, dat wil zeggen de ideeën van iemand anders overneemt zonder de juiste etikettering, misleidt lezers en publiek. Als je liegt, geloof je hem niet, ook al vertelt hij de waarheid. Omdat ze moreel geladen zijn, zal verdenking gegarandeerd op grote schaal worden gerapporteerd, althans in spraakmakende zaken.

Deze strategie heeft tot het punt gewerkt dat rechtse activisten in de Verenigde Staten – zowel legitiem als ongerechtvaardigd – beschuldigingen van plagiaat gebruiken om mensen in diskrediet te brengen die zij beschouwen als onderdeel van de ‘ontwaakte’ elite. Ten eerste trad Claudine Guy, de eerste zwarte* president van Harvard, af vanwege beschuldigingen. Nu bekleden nog twee zwarte vrouwen leidinggevende posities aan de universiteit. Dat zal niet zo blijven. Miljardair hedgefondsmanager Bill Ackman heeft al aangekondigd dat de teksten van hele redacties en professoren zullen worden aangedreven door kunstmatige intelligentie Programmering Ter controle op plagiaat.

Beschuldigingen van plagiaat nemen ook in Duitsland toe, en gezien de timing en de ontvangers lijken de politieke motieven op zijn minst plausibel. Na beschuldigingen tegen de toenmalige Groene Partij-kandidaat voor bondskanselier Annalena Baerbock en leider van de AfD-fractie, werd Alice Weidel het laatste parlementslid. SZ-Hoofdredacteur Alexandra Foderle-Schmid is het doelwit van een echte campagne.

Je zou kunnen denken dat deze ontwikkelingen geen probleem vormen voor de wetenschap. Uiteindelijk speelt het motief van de persoon die de informatie verstrekt geen rol bij het bepalen of er al dan niet aan het misdrijf plagiaat is voldaan. Vooral omdat plagiaat oneerlijk is omdat de daadwerkelijke auteurs geen erkenning krijgen, de wetenschappelijke gemeenschap wordt misleid en de dief wordt beloond. Het blootleggen ervan biedt de mogelijkheid om dit onrecht weg te nemen. Maar de wetenschap mag de gevaren van politiek gemotiveerde beschuldigingen van plagiaat niet onderschatten. Als je onsmakelijke mensen door middel van plagiaat in diskrediet wilt brengen, moet je plagiaat vinden. Dit creëert een prikkel om zelfs de kleinste fouten te overdrijven.

Beschuldigingen uitsluitend op basis van softwareresultaten zijn vaak ongegrond. De scores die door plagiaatsoftware worden gegenereerd (ze tonen de correspondentie tussen gescande en opgeslagen werken in kleuren van groen tot rood) zijn betekenisloos zonder menselijke beoordeling.

Het is ook een probleem wanneer klokkenluiders gevestigde procedures in onderzoeksinstellingen omzeilen en hun bevindingen op sociale of traditionele media publiceren. Daar verandert de achterdocht al snel in een algemeen vooroordeel. De schade is dan al aangericht, zelfs als de beschuldigingen later worden weerlegd. Ten slotte bestaat het risico dat legitieme claims verloren zullen gaan als gevolg van de voortdurende condensatie van de media. Met elke nieuwe titel zal niet alleen het grote publiek het vertrouwen in de wetenschap verliezen, maar zal de beschuldiging van plagiaat ook zijn relevantie verliezen.

Daarom moet de wetenschap aandringen op betrouwbare beweringen en, waar mogelijk, sancties opleggen aan bevooroordeelde meldingen van niet-naleving. Het moet beklaagden beschermen tegen vooringenomenheid en eisen dat de media en het publiek objectiviteit en vertrouwelijkheid handhaven. Zij moet echter ook kritisch nadenken over haar structuren en procedures voor het onderzoeken van mogelijk wangedrag. Bovendien moet ze misschien het misdrijf plagiaat definiëren en nieuwe termen bedenken voor verschillende ernstniveaus.

*Het doel van hoofdlettergebruik is om aan te geven dat dit een sociale constructie is en geen feitelijk kenmerk