Met een “vliegende injectie” tegen malaria

In het televisiedebat op Télé Congo ging het vooral om de vraag of en wanneer het mogelijk zou zijn om malaria te voorkomen in plaats van effectieve schadebeperkende medicijnen te gebruiken. Wetenschappers zijn al meer dan 100 jaar op zoek naar een vaccin. Er komt een vaccin aan Aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie voor gebruik in Afrika: Mosquix. Hiermee kunnen echter slechts drie op de tien ernstige gevallen van malaria worden voorkomen. Het doel is een reductie van minimaal 75 procent. Grootste probleem: malariaparasieten introduceren voortdurend nieuwe varianten van oppervlakte-eiwitten in de bloedbaan. Een vaccin dat de afweer van het immuunsysteem zou moeten trainen, moet zich aanpassen aan de mutagene gevoeligheid van de ziekteverwekker.

De discussie gaat verder als Ntomi de volgende ochtend aankomt in het King Maya Hotel. Als je de vergaderruimte binnenkomt, zijn bijna alle stoelen bezet. Achter opengeklapte laptops wacht een deskundig publiek op collega Ntume om de jaarvergadering van het Clinical Research Network in Central Africa (CANTAM) te openen.

Zij en haar collega’s analyseren momenteel bloedmonsters van malariapatiënten in steden en dorpen. Zo willen ze de diversiteit aan malariastammen in kaart brengen. “Door de mutaties kan de malariaparasiet onze immuunrespons ontwijken”, zegt ze. Dat maakt het voor ons lastig om een ​​vaccin te ontwikkelen.

Samen tegen de parasiet

Er is echter hoop – en die wordt gevoed door een project dat Francine Ntomi voorbereidt met onderzoekers van over de hele wereld. Een van haar naaste collega’s is Stephen Bormann, die sinds eind 2022 veel reist. Zijn bestemming is vaak dezelfde: Lambaréné, een klein stadje in Centraal-Afrikaans Gabon, vlakbij de evenaar, 8.000 kilometer ten zuiden van Tübingen. “We willen proberen” is de Duitse vertaling van de naam van de plaats.

Een verplichte titel, wereldberoemd geworden door de theoloog en arts Albert Schweitzer, die zo’n 100 jaar geleden in Lambarene een ziekenhuis oprichtte als concreet voorbeeld van christelijke naastenliefde. Met het geld dat hij kreeg van de Nobelprijs voor de Vrede bouwde hij halverwege de 20e eeuw een dorp voor melaatsen.

Daar plannen de groep rond Ntomi, Bormann en Peter Kremsner, hoogleraar geneeskunde en hoofd van het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Tübingen, een ongebruikelijk project. Vanaf oktober 2023 zullen 20 Afrikaanse studenten biologie, biochemie en immunologie, evenals apothekers en artsen, de tweejarige masteropleiding “Infectieziekten” voltooien – met financiële steun van de Duitse Academic Exchange Service (DAAD).