Wetenschap – Waarom we niet genoeg tussendoortjes krijgen – Kennis

BERLIJN (dpa) — Voor velen ziet het ideale einde van de dag er ongeveer zo uit: benen omhoog, een borstendoos en een zak chips. Vaak is de vuist echter al snel leeg. Waarom kunnen we niet stoppen voordat de hele zak leeg is?

Omdat het eten van vooral vet of zoet voedsel je gelukkig maakt, legt Martin Smolch uit, voedingsdeskundige aan het Instituut voor Voedingsgeneeskunde aan de Universiteit van Lübeck en aan het Universitair Ziekenhuis Sleeswijk-Holstein. Darmcellen bevatten sensoren voor suiker en vet.

Wanneer de voedseldeeltjes daar aankomen, wordt er een elektrische impuls door de zenuwen naar de hersenen gestuurd. Dan komt daar de boodschapper dopamine vrij. Dopamine verhoogt de eetlust en zorgt voor geluksgevoelens. En de hersenen reageren vooral blij als suiker en vet in voedsel worden gecombineerd. Sommige experts spreken over het zogenaamde Nutella-effect.

De voorkeur voor zoete en vette dingen stamt uit tijden van schaarste. “Vroeger was voedsel over het algemeen schaars en nauwelijks beschikbaar, vooral in de winter”, legt Smallish uit. Vet en suiker zijn de belangrijkste energiebronnen. “Mensen die hier goed op reageerden en voorraden aten in tijden van hongersnood hadden daardoor betere overlevingskansen.”

Studies tonen aan dat mensen een aangeboren voorkeur hebben voor snoep, zegt Smolich. Zelfs ongeboren baby’s in de baarmoeder glimlachen als een zwangere vrouw iets zoets eet in plaats van iets bitters. Dit karakter is ook logisch: in de natuur is bijna niets zoets en giftigs tegelijkertijd. Giftige planten en vruchten smaken meestal bitter.

Een andere factor zijn culturele patronen. In sommige gebieden hoort een biertje na het werk erbij – “Dat geldt ook voor chips”, zegt Christoph Kloter, die tot zijn pensionering voedingspsycholoog en psychotherapeut was aan de Fulda University of Applied Sciences. “Want in onze cultuur staan ​​ze voor comfort, ontspanning en plezier.”

Bovendien speelt gewoonte een rol, zegt Clotter. “Als ik naar de supermarkt ga, kies ik al jaren altijd voor dezelfde soort yoghurt. Of als ik thuiskom van mijn werk, moet het iets zoets zijn.” Last but not least wordt voedsel vaak gebruikt als emotiemanager. “Als we ’s avonds alleen voor de tv zitten en ons eenzaam voelen, gaat het verdriet weg”, zegt de psychiater. Aan het eind van de dag kan er een strijd zijn met je partner, maar niet met de koelkast.

Een onlangs gepresenteerde studie toonde aan hoe sterk deze gewoonten ingebakken zijn geraakt in de hersenen. Vette en zoete voedingsmiddelen activeren het beloningssysteem zo krachtig dat de hersenen leren om onbewust de voorkeur te geven aan dergelijke voedingsmiddelen, meldde een team van het Max Planck Instituut voor Metabolisme Onderzoek in Keulen in maart. “Onze metingen van hersenactiviteit toonden aan dat de hersenen zichzelf opnieuw bedraden door de consumptie van patat en dergelijke. Het leert onbewust de voorkeur te geven aan belonend voedsel”, legt onderzoeksleider Mark Tetjmeier uit.

Het kan dus moeilijk zijn om vastgeroeste patronen te doorbreken en niet de zak chips te openen, maar misschien een gezonde appel te pakken, zegt Armin Valet van het Consumentenadviescentrum in Hamburg. Chips behoren ook tot de voedingsmiddelen met een interne verslavende factor: “Chips bevatten uiteraard smaakverhogende stoffen. Met name smaken worden ervan verdacht een sterker verlangen op te wekken. Gistextract, voorheen glutamaat, heeft een vergelijkbare werking.”

De drang om de zak chips niet aan te raken – of er in ieder geval een klein deel van te eten – moet navenant sterk zijn. Het is onder andere belangrijk dat het voeren niet aan de zijkant gebeurt – dat wil zeggen parallel aan het kijken naar een film of een mobiele telefoon – zegt voedingsdeskundige Smallish. Het is ook belangrijk om steun te krijgen van een vertrouwenspersoon of iemand die u vertrouwt. Want, zoals Armin Valet opmerkt: bij trek is de volgende zak chips meestal niet ver weg.

© dpa-infocom, dpa: 230514-99-681997/3