Waarom zorgen wetenschap en protesten niet voor een verandering in het denken?

Het is voor de meeste mensen waarschijnlijk duidelijk dat klimaatverandering het leven op aarde bedreigt. Wetenschappelijke feiten en bezwaren lijken echter niet tot een verandering in het denken te leiden. Hoe kan dat nou? De ARD-documentaire benadrukt de kloof tussen kennis en actie.

Het is een van de meest urgente kwesties van onze tijd – en tegelijkertijd lijken veel mensen en instellingen het niet serieus te nemen. Klimaatverandering is een wetenschappelijk feit, maar de vooruitgang op het gebied van klimaatbescherming verloopt zeer traag.

Lobbyen bij organisaties tegen wetenschappelijke feiten

Ondanks tientallen jaren van intensief onderzoek en duidelijke waarschuwingen wordt de mensheid geconfronteerd met een paradox die nu wordt behandeld in de ARD-documentaire ‘The Drama of Climate Protection’: de uitgebreide kennis van de klimaatuitdagingen die wordt getoond in de film, getiteld ‘Why Science and Protests ‘Failed’’, heeft niet hebben geleid tot concrete actie voor zover nodig.

De film van Tom Okers volgt de beroemde klimaatonderzoeker Mujeeb Latif terwijl hij probeert de complexiteit van een mondiaal probleem te ontrafelen. “Kennis leidt tot actie!” – Dit is een oude slogan in de wetenschappelijke gemeenschap. “In ieder geval in mijn vakgebied is dat principe verkeerd gebleken”, zegt Latif nuchter. Tijdens zijn reis bezoekt hij plaatsen waar sprake is van klimaatverandering: van de bosbrandenzone Mecklenburg-Vorpommern tot het kustplaatsje Fairbourne in Wales, dat geëvacueerd moest worden. Met behulp van deze verbluffende beelden laat de onderzoeker zien wat al lang voorspeld is en nu werkelijkheid is: een toename van extreme weersomstandigheden als direct gevolg van de opwarming van de aarde.

In de documentaire bespreken Latif en andere experts hoe de wetenschap al tientallen jaren worstelt om erkend en gehoord te worden. Ze benadrukten ook systematische pogingen om onderzoeksresultaten in twijfel te trekken en zo noodzakelijke beleidsbeslissingen uit te stellen of te voorkomen: “In plaats van naar ons te luisteren, hebben profiteurs lobbyorganisaties van miljoenen dollars in het leven geroepen om ons werk te ondermijnen met leugens en valse berichtgeving.” Stel een vraag”, zegt Latif.

Hoe bereik je de gemeenschap?

De documentaire onderzoekt ook de huidige inspanningen van de jongere generatie, die zich organiseert in bewegingen als ‘Fridays for Future’ en ‘The Last Generation’ en sterk om echte verandering vraagt. In het licht van de dalende populariteit na wegversperringen en kleurrijke aanvallen, zet de documentaire ook vraagtekens bij het nut van vormen van protest. Actievoerders zorgen momenteel immers voor veel onbegrip en woede. Zijn er andere manieren om de samenleving alomvattend te mobiliseren rond de klimaatcrisis?

De film gaat ook kritisch in op de vraag waarom de mensheid nog niet in staat lijkt de klimaatverandering effectief aan te pakken. Neurowetenschapper Henning Beck presenteert een innovatieve benadering van waarom het menselijk brein moeite heeft om langetermijnoplossingen voor complexe problemen te vinden. Volgens de auteurs van de film zouden zijn bevindingen kunnen bijdragen aan gedragsverandering en nieuwe horizonten kunnen openen: “We weten nu waarom mensen het zo moeilijk hebben om zich op de lange termijn verstandig te gedragen”, aldus de onderzoeker. “En we hebben enkele ideeën over hoe we ermee om kunnen gaan.”

Experts als econoom Claudia Kimfert en protestonderzoeker professor Dieter Rucht, maar ook activisten als Last Generation-oprichter Lea Bonasera en Clara Duvigneau van Fridays for Future komen aan het woord. Ze laten allemaal vanuit verschillende perspectieven de economische, politieke en vooral humanitaire uitdagingen zien waarmee de klimaatbescherming wordt geconfronteerd.

ARD Wissen: Klimaatbeschermingsdrama – maandag 04.12. – Terugkeer: 22:50 uur