Super-Saturnus, Summer Triangle & Co: deze scène toont ons de nachtelijke hemel in augustus

De maan kan de Perseïden verstoren
Saturnus is vooral dichtbij in augustus

02/08/2022, 11:11 (bijgewerkt)

Augustus biedt sterrenliefhebbers een bijzonder goede gelegenheid om van Saturnus te genieten. Het is relatief dicht bij de aarde. Natuurlijk biedt Sterrenmaand ook een prachtig hemels spektakel, maar dit jaar met één beperking.

Begin augustus is de wassende maansikkel al in de schemering zichtbaar. Je kunt nog steeds het asgrijze maanlicht zien verschijnen. De maansikkel weerkaatst het zonlicht. Maar zelfs het deel van de maan dat niet door de zon wordt verlicht, is niet helemaal donker, maar eerder bleek. Het is het gereflecteerde licht van de aarde. Want rond de tijd van nieuwe maan lijkt de aarde vanaf de maan gezien bijna volledig te zijn verlicht. Voor astronauten op de maan verschijnt de volledige aardefase.

Van dag tot dag wordt de maansikkel dikker, totdat de maan uiteindelijk de helft op de vijfde verlicht. De volle maan vindt plaats op de 12e om 3.36 uur. Amper twee dagen geleden zal de maan dicht bij de aarde komen, slechts 359.828 kilometer van ons verwijderd, terwijl hij op de 22e 405.418 kilometer verder is.

Iets naar het noorden, dat wil zeggen, boven de volle maan, schijnt Saturnus, die op de veertiende dag precies tegenover de zon staat. Net als een volle maan is Saturnus de hele nacht te zien. Beide sterren komen op in het oosten wanneer de zon in het westen onder de horizon zakt, bereiken hun hoogste positie in het zuiden om middernacht en gaan ’s ochtends onder in het westen. Aangezien de maan en Saturnus tegenover de zon staan, gezien vanaf de aarde, spreekt men van de positie van oppositie of eenvoudigweg van oppositie met de zon.

Saturnus “slechts” 1325 miljoen km

Het is nu vooral handig om de geringde planeet te observeren, omdat deze “slechts” 1325 miljoen km van de aarde verwijderd is. Dit komt overeen met bijna negen keer de afstand tussen de aarde en de zon. Licht legt deze afstand af in een uur en 14 minuten. Saturnus is de op één na grootste planeet in ons zonnestelsel. De diameter is tien keer groter dan de diameter van de aarde. Als gevolg van zijn snelle rotatie is Saturnus ernstig afgeplat. Een Saturnusdag duurt slechts tien en een half uur.

Het opmerkelijke ringsysteem van Saturnus is niet met het blote oog te zien. Het werd pas ontdekt na de uitvinding van de telescoop aan het begin van de 17e eeuw. Voor degenen die de ringen van Saturnus nog niet met eigen ogen hebben gezien, is dit een geweldige kans om het ringenstelsel te observeren. Je hebt een telescoop nodig met minimaal 30x vergroting. Het is ook de moeite waard om het observatorium te bezoeken om de ring van Saturnus te zien.

Afbeeldingen van ruimtesondes laten zien dat de ring van Saturnus uit honderden afzonderlijke ringen bestaat. Het bestaat uit miljarden en miljarden stukjes ijs, van de grootte van een stofje tot de grootte van een huis, in een baan rond de bal van Saturnus. Sommige ijsdeeltjes vallen op het oppervlak van Saturnus. Over ongeveer 100 miljoen jaar zullen er geen ringen van Saturnus meer zijn. Saturnus is de planeet die het verst van de zon verwijderd is en nog steeds met het blote oog te zien is. De geringde planeet is al bijna 30 jaar onderweg om een ​​keer om de zon te draaien. Mensen leven zelden meer dan drie jaar van Saturnus. Titan, de grootste van de manen van Saturnus, is te zien met een verrekijker.

Jupiter licht de hele nacht op

Na de fase van volle maan verandert onze maan in de tweede helft van de nacht. Je zult hem tevergeefs zoeken in de avondlucht. Een dag na de volle maan ontmoet de satelliet van de aarde de gigantische planeet Jupiter. Jupiter verandert de hele nacht geleidelijk in een planeet en trekt de aandacht met zijn schittering. Voordat Venus aan de ochtendhemel verschijnt, is Jupiter de helderste ster aan de nachtelijke hemel – afgezien van de maan natuurlijk.

Op de negentiende van de maand ontmoet de afnemende maan onze buurplaneet Mars met een roodgele kleur, die ook in de tweede helft van de nacht aan de hemel wordt weergegeven. De helderheid van de moerassen neemt in augustus sterk toe. Aan het einde van de maand komt Mars een kwartier na 23.00 uur op. Eindelijk, op de 27e om 10:17 uur, vindt de nieuwe maanfase plaats.

Augustus staat algemeen bekend als de vallende sterrenmaand. Het dankt zijn reputatie aan de Perseïden meteorenregen, die naar verwachting zijn hoogtepunt zal bereiken tussen 9 en 13 augustus. Heldere meteoren, de zogenaamde bolides of vuurballen, zijn niet ongewoon. De piek van vallende steractiviteit wordt verwacht in de nacht van 12 op 13, met tot honderd meteoren verwacht. Dit jaar verstoort echter fel maanlicht de noten.

De beste tijd om te kijken is van 23.00 uur tot 04.00 uur. Perseïdenstroom meteoren zijn snel bewegende objecten. Het dringt de atmosfeer van de aarde binnen met een snelheid van 60 kilometer per seconde, wat overeenkomt met 216.000 kilometer per uur. Perseïden worden veroorzaakt door een wolk van puin van komeet 109P/Swift-Tuttle, die de aarde elk jaar ontmoet terwijl deze om de zon draait.

Zomerdriehoek, zwaan en dolfijn

De sprankelende strook van de zomerse Melkweg strekt zich hoog uit aan de hemel. Om het te zien heb je een donkere lucht nodig. De delicaat gloeiende band van de Melkweg, bestaande uit duizenden en duizenden fonkelende sterren, is een natuurlijk fenomeen dat in onze tijd zelden door iemand wordt gezien.

De Zomerdriehoek staat nu hoog in het zuiden bij de avondwacht. Vega bevindt zich bijna ter hoogte van de ukelele. Naast de harp spreidt de zwaan zijn vleugels. Het heeft een groot kruis van sterren dat bekend staat als het Noorderkruis. De belangrijkste ster heet Deneb. De derde ster in de zomerdriehoek is Atair in de Adelaar, op 16 lichtjaar afstand, een naburige ster van onze zon. Iets ten oosten van de zwaan is een klein maar herkenbaar dolfijnbeeld te zien. Plein van Pegasus stijgt langzaam aan de oostelijke hemel. Pegasus is de leidende ster van de herfsthemel. In het noordoosten wint Cassiopeia, Celestial W, langzaam aan hoogte.

De zon beweegt langs de dalende tak van zijn jaarlijkse pad. Op de ochtend van de elfde dag verliet ik het sterrenbeeld Kreeft en verhuisde naar Leeuw. Op dezelfde dag ging Maagd vroeg in de ochtend het sterrenbeeld Maagd binnen. De middagzon zal met iets meer dan negen graden afnemen en de lengte van de dag zal afnemen met een uur en 51 minuten op 50 graden noorderbreedte.

(Dit artikel is voor het eerst gepubliceerd op zondag 31 juli 2022.)