Nederlandse verkiezingen: Een verschuiving naar rechts in Nederland: Rechts-populist Wilders is de duidelijke winnaar van de verkiezingen

Den Haag – Nederland wordt geconfronteerd met een historische verschuiving naar rechts na de overwinning van de rechts-populist Geert Wilders bij de Tweede Kamerverkiezingen. De rechtsextremist wil nu met zijn anti-islampartij regeren en opvolger worden van vertrekkend premier Mark Rutte, die na een recordtermijn het landspolitieke toneel zal verlaten. Maar het valt nog te bezien of de partij van Wilders werkelijk in staat is een alliantie met andere partners te vormen. Omdat coalitieonderhandelingen waarschijnlijk moeilijk zullen zijn.

“Het signaal dat de Nederlandse kiezers nu afgeven is: het moet anders”, zei Wilders woensdagavond laat. “Nederlanders moeten weer nummer één zijn.” In het programma van zijn partij roept de 60-jarige op tot een verbod op moskeeën en de Koran en steunt hij de uittreding van Nederland uit de Europese Unie. Hij wil ook de grenzen sluiten, vluchtelingen en arbeidsmigranten het land niet binnenlaten en klimaatbescherming als politiek doel afschaffen.

Volgens voorspellingen die persbureau ANP donderdagochtend vroeg publiceerden, zal de Partij voor de Vrijheid van Wilders waarschijnlijk 36 van de 150 zetels behalen in de Tweede Kamer van het parlement, vergelijkbaar met de Duitse Bondsdag. Dit zou ruim het dubbele zijn van het aantal zetels vergeleken met de vorige verkiezingen in 2021.

De tweede kracht is de Rood-Groene Alliantie, onder leiding van voormalig EU-commissaris Frans Timmermans, die hoopt 25 zetels te behalen, acht meer dan voorheen. Aan de rechts-liberale partij van Rutte waren slechts 24 zetels toegewezen, met als eerste kandidaat Dylan Jeselgoz tien zetels minder dan bij de vorige verkiezingen. Volgens de verwachtingen heeft het Nieuw Sociaal Contract van voormalig christen-democraat Peter Omtsigt, dat nog maar een paar weken geleden werd opgericht, twintig zetels. Er zouden minstens drie partijen nodig zijn om een ​​meerderheid te verkrijgen die een coalitie kan vormen.

De verkiezingsoverwinning van de VVD, die punten scoorde met anti-islamitische en xenofobe leuzen, in het als liberaal beschouwde Nederland kwam voor veel gevestigde partijen als een schok. Niet alleen vluchtelingenorganisaties en islamitische verenigingen reageerden met afgrijzen. Maar andere rechtse populisten in Europa vierden de overwinning van Wilders. “Gefeliciteerd met dit grote succes. “Heel Europa wil politieke verandering!”, schreef AfD-leider Alice Weidel op de sms-dienst

Maar het blijft onzeker of hij werkelijk zal slagen in zijn oproep aan rechtse partijen om met hem samen te werken. ‘Ik denk dat we nu allemaal over onze schaduw heen moeten springen’, zei Wilders. In geen geval mag de wil van de kiezers genegeerd worden.

Het hoofd van de nieuwe Centrumpartij (Nationale Veiligheidsraad) had op de avond van de verkiezingsdag al zijn bereidheid uitgesproken om samen te werken. Ook VVD-fractiechef Yesilgöz lijkt zich niet te laten afschrikken. Eerst was Wilders aan de beurt. “We gaan het in de groep goed bestuderen”, zei ze. “En dan zien we wel waar het ons brengt.”

Wilders deed zijn best om de vrees weg te nemen dat zijn partij te radicale maatregelen zou nemen. Hij wilde ‘een premier voor alle burgers’ zijn. Hij benadrukte dat de gedwongen sluiting van moskeeën waar hij naar streefde momenteel geen probleem vormt. De prioriteit ligt nu bij het terugdringen van de ‘vluchtelingentsunami’.

In de slotfase van de verkiezingscampagne boekte Wilders winst in de opiniepeilingen en liet hij zijn favoriete kandidaat, Jesselgoz, achter zich. Velen geloven dat de rechts-liberale vrouw hier mede verantwoordelijk voor is. Critici zeggen dat het Wilders eindelijk sociaal aanvaardbaar heeft gemaakt. Hoewel Yeselgoz een coalitie met Wilders niet heeft uitgesloten, is haar partijgenoot Rutte altijd een sterke tegenstander van de coalitie gebleken.

Uit opiniepeilingen is herhaaldelijk gebleken dat de kiezers van Wilders pessimistisch zijn over hun toekomst en bang zijn voor verandering. Ze wonen vaak in stagnerende industriegebieden of op het platteland waar jongeren migreren. Tot de slogans van Wilders behoren dan ook niet alleen ‘de islam hoort niet thuis in Nederland’, maar ook ‘meer personeel in de zorg’ en ‘lagere huren en belastingen’. Politieke wetenschappers geloven dat deze mix van rechtse slogans en klassieke linkse eisen zijn recept voor succes is. Bijzonder is ook dat de partij van Wilders maar één lid heeft, hijzelf, en op deze manier wil voorkomen dat anderen hem inhalen en het heft in eigen handen nemen.

Vervroegde algemene verkiezingen werden noodzakelijk nadat de centrumrechtse coalitie van Rutte in de zomer na slechts achttien maanden uiteenviel. De reden hiervoor was de onenigheid over het immigratiebeleid. Rutte, de langstzittende premier in de Nederlandse geschiedenis in dertien jaar, kondigde zijn afscheid uit de nationale politiek aan. Hij wil nu secretaris-generaal van de NAVO worden. Rutte moet aanblijven totdat de nieuwe regering is beëdigd.