Gletsjerterugtrekking creëert nieuwe bronnen van methaan

Onderzoekers zeggen dat er een ander feedbackeffect in het klimaatveranderingssysteem aan het ontstaan ​​is: naarmate de Arctische gletsjers zich terugtrekken, stroomt grondwater uit de blootgestelde ondergrond, waardoor enorme hoeveelheden van het krachtige broeikasgas methaan vrijkomen. Dat blijkt uit onderzoek in het gletsjerterugtrekkingsgebied op Spitsbergen. Wetenschappers zeggen dat het een belangrijke en groeiende factor is in klimaatprocessen die nu in de berekeningen moet worden meegenomen.

Fossiele verbranding, landbouw en aantasting van het milieu: mensen zijn nog steeds verantwoordelijk voor de enorme uitstoot van broeikasgassen. Maar naarmate het steeds duidelijker wordt, wordt het probleem dodelijk verergerd door feedbackloops. De bijzonder angstige vooruitzichten richten zich op de ondergrondse methaanreserves van de Noordpool, veroorzaakt door kou en druk. Tot nu toe lag de focus op de toegenomen uitstoot van bijzonder krachtige broeikasgassen als de permafrost ontdooit. Maar onderzoekers onder leiding van Gabriel Kleber van de Universiteit van Cambridge richten nu de aandacht op de impact van terugtrekkende gletsjers in het Noordpoolgebied.

Focus op grondwaterbronnen

De bevindingen van de wetenschappers zijn gebaseerd op onderzoek van de gletsjerterugtrekkingszone van de Spitsbergen-archipel in de Noordelijke IJszee. Vooral daar is de impact van klimaatverandering voelbaar: de vele gletsjers van de archipel hebben zich de afgelopen decennia aanzienlijk teruggetrokken. Zoals de onderzoekers rapporteren, zijn er verrassend veel bronnen die uit de grond oprijzen in de blootgestelde gebieden. Deze wordt gevoed door grondwater dat ontstaat uit sedimenten en gesteenten die voorheen onder invloed stonden van de betreffende gletsjer. Zo werd aangenomen dat methaan, dat voorheen geassocieerd werd met kou en druk, steeds meer het water in stroomt en via bronnen aan de oppervlakte kan komen en zo in de atmosfeer.

Om de omvang van dit effect te onderzoeken, bestudeerde het team de waterchemie van meer dan honderd bronnen in 78 gletsjers op Spitsbergen. In sommige gevallen konden de onderzoekers ze lokaliseren met behulp van satellietbeelden omdat, zo legden ze uit, de uitgangszones werden aangegeven door enkele ijsstructuren in de zich terugtrekkende delen van de gletsjers. Ze konden met sneeuwscooters naar de bronnen rijden om watermonsters te nemen.

borrelend klimaatgevaar

Uit de resultaten van hun analyse bleek dat bronwater soms rijk is aan methaan, dat dan kan uitlogen. Dus de concentratie van gas opgelost in water kan tot 600.000 keer hoger zijn dan in de atmosfeer. De wetenschappers waren ook in staat om de omvang van het methaangehalte in verband te brengen met de lokale kenmerken van de rotsen waaruit het grondwater de terugtrekkingszone van de gletsjer binnenstroomt. Sommige formaties, die kenmerkend zijn voor bijvoorbeeld leisteen, bevatten bijzonder veel methaan en geven dit vervolgens via scheuren af ​​aan het grondwater.

Op basis van hun resultaten schatten Kleiber en haar collega’s dat elk jaar ongeveer 2.000 ton methaanbellen ontsnappen uit de grondwaterbronnen van gletsjergebieden op Spitsbergen. Volgens hen geeft dit aan dat het effect van groot belang is: aangezien veel andere regio’s van het Noordpoolgebied worden beïnvloed door de terugtrekking van gletsjers en het proces blijft toenemen, kan het een belangrijke en toenemende factor zijn bij klimatologische gebeurtenissen, zeggen wetenschappers .

“Er zijn aanwijzingen dat deze bronnen een belangrijke en groeiende potentiële bron van methaanemissies kunnen zijn, waarmee voorheen geen rekening was gehouden in de wereldwijde begrotingsschattingen van dit broeikasgas”, concludeert Kleber. “Hoewel de focus vaak op permafrost ligt, laat dit nieuwe resultaat ons nu zien dat er ook andere routes van methaanemissies zijn die belangrijk kunnen zijn voor de wereldwijde methaanbalans”, zegt co-auteur Alexandra Turchin van de Universiteit van Cambridge. de wereld.

Bron: University of Cambridge, professioneel artikel: Natuur Geowetenschappen, doi: 10.1038/s41561-023-01210-6

© wissenschaft.de – Martin Vieweg