De nieuwe EU-klimaatcommissaris

Nu is het officieel: de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra zal klimaattsaar Frans Timmermans opvolgen bij de Europese Commissie. Sociaal-democraat Timmermans keert terug naar Den Haag om de links-groene coalitie te leiden in de verkiezingscampagne. Hoekstra is een Tory en zou een geheel nieuwe dynamiek in het klimaatdebat kunnen brengen – als Commissievoorzitter Ursula von der Leyen hem dezelfde portefeuille zou geven als zijn voorganger.

Bij milieuorganisaties en in het overwegend klimaatvriendelijke EU-Parlement zorgen werknemers voor onrust. Zelfs vóór het zomerreces maakten verschillende wetgevingsvoorstellen duidelijk dat de conservatieven campagne wilden voeren voor betaalbare en, in hun ogen, meer burgervriendelijke klimaatbescherming, wat in gewone taal betekent: ze wilden de verschuiving naar een strenger beleid vertragen. Een koolstofdioxidevrije toekomst. Het conflict brak openlijk uit met de Rehabilitation Act, die het parlement slechts ternauwernood goedkeurde.

Een nieuw gezicht van het EU-klimaatbeleid

Terwijl Frans Timmermans tijdens zijn jaren in Brussel – van 2014 tot heden – meer gepassioneerd raakte over milieu- en klimaatbescherming, is Hoekstra een geweldige rekenaar. Zuiderlingen hebben slechte herinneringen aan zijn tijd als Nederlandse minister van Financiën, toen hij zich uitsprak tegen coronabonds. De 47-jarige vader van vier kinderen houdt de bijdrage van de Nederlandse nettoschijf nauwlettend in de gaten. Hij begon zijn carrière bij Royal Dutch Shell en stapte op 36-jarige leeftijd over naar McKinsey, het managementadviesbureau. Het fossiele perspectief moet hem dus net zo bekend voorkomen als de economische overwegingen.

Ursula von der Leyen heeft volledige vrijheid bij het vormgeven van haar commissieportefeuilles. En het zou de Europese “Green Deal”-gerelateerde wetten in de handen kunnen laten van Maros Sefcovic, die al op interim-basis werkt en tevens de functie van vice-president overneemt van Timmermans.

Hoekstra zal de rest van de klimaatportefeuille erven, waardoor hij het ‘gezicht’ wordt van klimaatvriendelijke transformatie, inclusief het bijwonen van internationale klimaatconferenties. Het is ook mogelijk dat de commissaris de verantwoordelijkheden volledig herschikt – een jaar voor het einde van haar ambtstermijn, maar dat is onwaarschijnlijk.

Steun de conservatieven in de Europese Unie

Voordat hij wordt benoemd, wordt elke kandidaat uitgebreid ondervraagd, zowel schriftelijk als mondeling, door het Europees Parlement. Voor Hoekstra mag dit geen wandeling in het park zijn, ook al zijn de Conservatieven in de Kamer een belangrijke groep en steunen zij uiteraard hun partijgenoten. Ze hopen dat hij de klimaatvriendelijke herstructurering van de economie, het transport en de bouwsector in toom zal houden, en dat ze punten kunnen scoren bij de Europese verkiezingen van volgend jaar juni.

Hoekstra zou om precies dezelfde redenen gepest worden door liberalen, socialisten en groenen. De Green Deal is immers het vlaggenschip van het Von der Leyen-tijdperk. Uiterlijk in 2050 moet de Europese Unie klimaatneutraal zijn, d.w.z. de atmosfeer niet langer vervuilen met extra broeikasgassen.

Vertraagt ​​Hoekstra de klimaatdoelstellingen?

De Europese Commissie heeft onder Frans Timmermans de meeste noodzakelijke wetten ingevoerd. De verantwoordelijke commissaris neemt ook deel aan zogenaamde tripartiete onderhandelingen, waarbij het Parlement, de Raad en de Commissie onderhandelen over de definitieve tekst – inclusief grenswaarden, data en deadlines.

Als Hoekstra de kant zou kiezen van lidstaten die vrezen dat hele bedrijfstakken Europa zouden kunnen verlaten vanwege de hoge energiekosten en strenge regelgeving, zou dit de implementatie van de transitie naar groene energie zeker kunnen vertragen.