Wetenschap – “De vijf liefdestalen”: populaire – en problematische – kennis

Berlijn (dpa) – Wat betekent meer voor jou: als je partner de tijd voor je neemt of je kust? Wanneer hij je een cadeautje geeft of de was doet? Meer dan 34 miljoen mensen over de hele wereld hebben dit soort vragen beantwoord om erachter te komen welke van de ‘vijf liefdestalen’ werkelijk de hunne is.

De aannames achter de relatietest komen van Gary Chapman, een predikant en relatieadviseur uit de VS, wiens gelijknamige boek, gepubliceerd in 1992, de afgelopen dertig jaar een tijdgeestfenomeen is geworden. Er zijn miljoenen video's over dit onderwerp op sociale mediaplatforms zoals Tiktok, en veel mensen gebruiken liefdetalen als gespreksstarter om te flirten op datingportals.

Maar wat schuilt er eigenlijk achter de geprefereerde liefdestaalthese? Is het waar dat het voor partners beter is om hetzelfde te hebben om samen gelukkig te zijn?

Daar is Chapman in ieder geval van overtuigd. Dienovereenkomstig ‘spreekt’ iedereen een van de vijf liefdestalen en drukt hij zijn genegenheid uit met tederheid, lof, waardering, hulp, solidariteit of door middel van geschenken. Als de ene partner bijzondere waarde hecht aan tederheid zoals knuffels of kusjes, terwijl de ander vooral hulp wil in de vorm van ondersteuning in en rond het huis, is het volgens Chapman alsof ze een vreemde taal met elkaar spreken. Volgens deze logica zijn relatieproblemen vrijwel onvermijdelijk.

“Er is geen bewijs voor de theorieën van Chapman.”

Zowel relatietherapeuten als relatiewetenschappers bekritiseren het concept van liefdestalen. Eén van hen is Amy Moyes. De psycholoog van de York University in Canada heeft samen met twee collega's de centrale beweringen van Chapman op de proef gesteld en vergeleken met de resultaten van tien experimentele onderzoeken. Haar conclusie in een interview met het Duitse persbureau: “We hebben geen bewijs gevonden dat de theorieën van Chapman ondersteunt.”

Om je liefdestaal te achterhalen, doe je de Chapman-test, maar deze stelt liefdetalen tegen elkaar op in de vorm van of/of-vragen. “De onderzoekers vroegen de deelnemers aan de studie echter om voortdurend individuele items, zoals genegenheid of geschenken, te beoordelen. Ze hoefden niet te kiezen, maar konden uitdrukken hoe belangrijk de individuele items voor hen waren”, legt Moyes uit.

Het resultaat: “Mensen beoordelen alle vijf de elementen van liefdestalen als heel belangrijk. Dat is logisch. Wat zou een intiem partnerschap zijn zonder een-op-een-tijd – dat wil zeggen saamhorigheid – of gebaren van genegenheid zoals geschenken of aanrakingen? ” Daarom moet je, volgens het advies van Moyes, de test niet te serieus nemen; het resultaat ervan is niet noodzakelijkerwijs jouw favoriete manier om aardig gevonden te worden.

Over het geheel genomen klopt Chapmans metafoor voor liefdestalen niet, zeggen Moyes en haar collega's. “Wij denken dat het nuttig is om liefde te zien als een uitgebalanceerd dieet. Alle componenten zijn belangrijk.” Chapman noemde sommige van deze ingrediënten echter niet eens, schreef Moyes. Dienovereenkomstig zijn er andere gedragingen die bijdragen aan de tevredenheid van relaties, zoals het ontwikkelen van effectieve strategieën voor het omgaan met conflicten of de bereidheid om uw partner in uw eigen sociale netwerk te integreren.

Een relatietherapeut beveelt andere termen aan

De ‘vijf liefdestalen’ zijn een statisch concept, zegt relatietherapeut Neil Sehrt. “Het betekent dat we één kant op gaan en dezelfde zullen blijven. Maar dat is niet het geval. Neuroplasticiteit, het vermogen om te leren en te veranderen, blijft ons hele leven bij.” Daarom is het belangrijk om elkaar op de hoogte te blijven houden van de behoeften en gevoelens in de relatie.

Je kunt liefdestalen als uitgangspunt gebruiken. Sehrt beveelt andere termen aan dan Chapman: “intimiteit in plaats van tederheid, waardering in plaats van lof en erkenning, toewijding in plaats van hulp, prioriteitstelling in plaats van teamwerk, en aandachtige samenwerking in plaats van geschenken.”

Dit is ook hoe Muise de “Vijf Liefdestalen” wil begrijpen: als een leuke manier om met je partner te praten over waar je misschien naar verlangt.

Als het concept echter verkeerd wordt geïnterpreteerd als basis voor het nemen van beslissingen tijdens het daten, kan dit zeker met risico's gepaard gaan. “Er is geen bewijs dat partners die dezelfde liefdestaal hebben samen gelukkiger zijn dan stellen die op dit vlak niet bij elkaar passen”, zegt de wetenschapper.

Muise vindt het ook moeilijk om de aannames van Chapman te onderbouwen, het idee dat je gewoon een partner moet vinden die zo goed mogelijk bij elkaar past – en dus immuun is voor problemen. “We weten uit onderzoek dat relaties veel werk en toewijding vergen, en dat mensen met deze mindset beter in staat zijn om met uitdagingen om te gaan dan mensen die in vooraf bepaalde relaties geloven.”

“Relaties worden individueler geleefd.”

Wat zowel Moise als Cyert vooral bekritiseren over Chapman is zijn gebrek aan psychologische training en de stijl van de koppels waarop zijn theorie is gebaseerd. Ze waren allemaal getrouwd, religieus, heteroseksueel en deelden hoogstwaarschijnlijk dezelfde traditionele waarden.

“Zijn concept maakt gebruik van stereotypen als: vrouwen willen geschenken. Het boek dateert uit 1992, maar tegenwoordig worden relaties individueler geleefd”, oordeelt Sehrt. “Het gaat niet langer om het voldoen aan alle elkaars behoeften. Er zijn immers behoeften waaraan een partner niet kan voldoen en die anders wel met wederzijdse instemming vervuld kunnen worden.”

Maar waarom zijn de “5 Love Languages” nog steeds zo populair dat zelfs deelnemers aan datingprogramma’s als Netflix’s “Love is Blind” ze wijzen? “Mensen houden van intuïtieve metaforen die hen helpen relaties te begrijpen”, zegt Moyes. “En ze doen graag tests om meer over zichzelf te leren.” Voor haar als relatiewetenschapper betekent dit vooral één ding: “Het publiek heeft bijna honger naar informatie over hoe je een goede relatie kunt hebben.”

© dpa-infocom, dpa:240331-99-518739/4