Het Hooggerechtshof verwerpt de aanspraken van de Republikeinen op het stemrecht

Republikeinen in de Amerikaanse staat North Carolina wilden de grenzen van de kiesdistricten veranderen. De Hoge Raad wees dat af. Zijn heerschappij kan een positieve invloed hebben op de verkiezingen in het hele land.

Er is reikhalzend uitgekeken naar de uitspraak in de Verenigde Staten – en het heeft verlichting gebracht, vooral voor de Democraten. Maar niet alleen voor democraten. Voormalig federaal rechter Michael Luttig, bekend als meer conservatief dan liberaal, noemde de beslissing van de rechtbank op National Public Radio een verpletterende overwinning voor de Amerikaanse democratie.

In feite ging de beslissing van het Hooggerechtshof over de vraag of de staatswetgevers zich konden uitspreken over kieswetkwesties zonder toetsing door de rechtbanken. Dus: zijn de “checks and balances” nog steeds van kracht – wederzijdse controle over individuele constitutionele organen? Voormalig procureur-generaal Neil Katyal claimde de zaak als raadsman voor het Hooggerechtshof.

Verwijzend naar de Republikeinen in North Carolina die de zaak voor het Amerikaanse Hooggerechtshof hebben gebracht, zei Katyal na de beslissing van MSNBC: “Ze wilden ons systeem van checks and balances ondermijnen en de staatswetgevers in staat stellen verkiezingen te houden wat ze maar willen. Ik kan er niet op komen iets meer on-Amerikaans.” “. Katyal benadrukte dat de grondwet duidelijk voorrang heeft op politiek.

De rechter betwist het keuzebeding

De zaak werd gemotiveerd in North Carolina. Daar bracht het parlement, onder leiding van de Republikeinen, wijzigingen aan in kiesdistricten om de uitkomst voor hun partij te verbeteren. Aan de andere kant trokken de Democraten naar de rechtbank in North Carolina – met succes. De Republikeinen brachten de zaak vervolgens naar het Hooggerechtshof – met het argument dat de rechtbank van North Carolina niet bevoegd was om het district onwettig te verklaren.

Dit standpunt is gebaseerd op een juridische theorie dat alleen de wetgevende macht van de staat kan beslissen over kieswetten of de vorm van kiesdistricten. Deze theorie heeft veel aanhangers, vooral onder aanhangers van voormalig president Donald Trump.

Het Hooggerechtshof verzette zich tegen de controversiële juridische theorie met zes tegen drie stemmen. In een reactie op de uitspraak schreef opperrechter John Roberts: De verkiezingsclausule beschermt de staatswetgevers niet tegen gewone rechterlijke toetsing.

Vrees bij voorbaat de rommelige gevolgen

De juridisch expert van CNN Television, Joanne Biskubic, sprak van een opmerkelijke uitspraak. Vooral omdat het leek alsof sommige conservatieve rechters van het Hooggerechtshof op zijn minst open stonden voor deze theorie, aldus Biskubiek. En ze legde uit: als het Hooggerechtshof zich had uitgesproken over een constitutionele theorie, zouden de resultaten chaotisch zijn geweest. Een situatie die veel experts vreesden, vooral met betrekking tot de presidentsverkiezingen van volgend jaar. Er was grote zorg dat onder andere doelgroepen zouden kunnen worden gemanipuleerd.

De voormalige Amerikaanse president Barack Obama, die vaak geen commentaar geeft op rechterlijke beslissingen, twitterde opgelucht dat het Hooggerechtshof de vreemde theorie verwierp. De aanpak dreigde de democratie op zijn kop te zetten.