Een verlangen naar meer linkse politiek
eenPlatz – zoals hij zichzelf noemt – heeft het dit jaar niet druk gehad. Dit openbare plein in Den Haag ligt direct in de Tweede Kamer en wordt daarom vaak gebruikt voor protestdemonstraties.
Voor de verkiezingen werd het veld dit keer minder gepresenteerd dan normaal: hier is een kleine showcase van vrienden van het liberale drugsbeleid die de “onkruidstemmachine” hebben aangekondigd als hulpmiddel bij het nemen van beslissingen. Een groep jonge socialisten zette een van hen achter het masker van premier Mark Rutte. Voorbijgangers moeten tomaten op een “wortel” gooien – uit een emmer met een spons in de vorm van een plant.
Verkiezingsaffiches waren zeldzaam. In plaats daarvan zijn er andere tekens aan de rand van de scène, in het ontwerp van de tussenpersoon: “U zult waarschijnlijk binnenkort bellen” om de barbeheerders te informeren en minister van Financiën Wopke Hoekstra en andere hoge politici te noemen als fictieve tussenpersonen die hen de schuld geven van hun ellende. Omdat hun bars ook gesloten zijn, kan hun voortbestaan in gevaar komen.
Corona definieert het leven, velen zijn boos. Een paar honderd meter van de stad verwijderde de politie de zondag voor de verkiezingen zo’n duizend tegenstanders van de lockdown. Hij vuurde een waterpistool af en vuurde een waarschuwingsschot af.
Nieuwe zorg
Tegen deze achtergrond brachten de burgers woensdag hun stem uit in de tweede kamer – en bevestigden ROTI. Zijn rechts-liberale VVD bevestigt dat het de machtigste fractie is. Rutte geniet als incumbent ongetwijfeld een bonus, hij wordt gezien als crisismanager.
De linkse liberalen wonnen de race om de tweede plaats en hun leidende kandidaat, Sigrid Kaag, verscheen agressief in verschillende televisiedebatten. Aan de andere kant hebben de christen-democraten zich teruggetrokken, grotendeels dankzij Hoekstra, die enkele tactische incidenten heeft gehad.
Een nieuw democratisch rechts-liberaal bondgenootschap – met andere partijen – is heel goed mogelijk, maar niet het zekere succes dat het lang geleden leek. Rutte en Hoekstra concurreren in hun hernieuwde sponsoring van de werkende middenklasse. Bij de verkiezingen daarentegen waren de prestaties van de linkse partijen zeker matig. Aan de andere kant beweegt de bourgeoisie wat naar links in sociaal en economisch opzicht. Omdat in de loop der jaren de onrust onder de klanten in het politieke milieu is toegenomen.
Bespaar veel op beheer
Volgens de heersende opinie is de arbeidsmarkt erg liberaal, zo bevestigt een commissie in opdracht van de regering. Te weinig vaste functies en te veel seriecontracten. Jongeren voelen zich buitengesloten van de woningmarkt; De vastgoedprijzen zijn al jaren omhooggeschoten.
Vorig jaar omschreef Rota Nederland als een “in wezen diep socialistisch land” – dat overigens expliciet verwijst naar herverdeling door de staat, omdat het aan de andere kant een land ziet met een ondernemersgeest en centrumrechtse burgers. Sommigen klagen, bijvoorbeeld de viskraammedewerker die tot slaaf is gemaakt door de bureaucratie die zijn stal in Den Haag renoveert.
In de beginjaren van Rutte is veel bespaard in de directie en er is een tekort aan personeel: bij de GGZ moet worden opgemerkt dat degene die via de Corona is getest het resultaat niet ontdekt, noch telefonisch, noch per e-mail.
Klachten bij sociaal beheer
Tijdens de laatste meters van de zittingsperiode aarzelde de regering vanwege tekortkomingen in de sociale administratie en nam ze formeel ontslag in januari en nam pas sindsdien de macht over. Veel mensen huren zichzelf onder dwang in om voor zichzelf te werken of als uitzendkracht met slechtere omstandigheden dan die van reguliere werknemers.
Hoekstra, van alle mensen, slecht ontvangen burger lastenverklaringen tijdens de verkiezingscampagne; Daarom wil hij op middellange termijn de maximale WW-uitkering halveren. In de zomer kreeg de minister van Financiën veel instemming toen hij probeerde de anticorona-hulpgelden te vermijden of in ieder geval te beperken tot Zuid-Europa.
Plots verliet de Duitse regering Nederland omdat zij uit bezorgdheid voor Frankrijk de lijn had verlaten die tot dan toe heerste. Uiteindelijk stroomde er hulp binnen, maar minder dan oorspronkelijk nodig was. Hoekstra kon er geen gebruik van maken – zo hoorde men vaak in Den Haag.
Tot verbazing van velen speelde het onderwerp “Europa” lange tijd geen rol in de verkiezingscampagne. In de vorm van de liberale linkse Kaagpartij D66 kwam een pro-Europese partij in een stroomversnelling, net als nieuwkomer Volt. Enerzijds hebben de sceptische partijen, met name “Ja21”, die naar voren komen als een nuchter nieuw alternatief voor “rechtse populisten” gewonnen. Je topkandidaat, Joost Erdmann, vroeg de kiezers of ze geld wilden doneren aan Zuid-Europa of aan hun uithongerende sociale zekerheid.
Het onderwerp blijft branden. Want op een gegeven moment zal blijken wie de kosten van de Coronacrisis in Nederland zal moeten betalen.
“Vriendelijke twitter-junkie. Totale zombiemaker. Toegewijde spekenthousiast. Voorstander van sociale media. Tv-liefhebber. Woedend bescheiden internetbeoefenaar.”