Wetenschap – Antarctisch ijs zou snel kunnen verdwijnen – Kennis

Cambridge (dpa) – Een voorbeeld uit het verleden laat zien hoe de enorme ijskap van Antarctica plotseling en dramatisch kan krimpen als het klimaat verandert. Volgens een onderzoeksteam van de Universiteit van Cambridge is de West-Antarctische ijskap in minder dan 200 jaar tijd 450 meter dunner geworden. Het gespecialiseerde tijdschrift “Natural Earth Sciences”. Hieruit blijkt dat zodra het omslagpunt is bereikt, het ijs op Antarctica zeer snel kan verdwijnen.

De groep onder leiding van Eric Wolff van de Universiteit van Cambridge (Groot-Brittannië) gebruikte een 651 meter lange ijskern uit de zogenaamde Skytrain Ice Rise. Deze schiereilandvormige ijskoepel bevindt zich op Ellsworth Land in West-Antarctica. “We wilden weten wat er gebeurde met de West-Antarctische ijskap aan het einde van de laatste ijstijd, toen de mondiale temperatuur steeg, zij het langzamer dan de huidige opwarming veroorzaakt door activiteit”, zegt Isobel Royle, co-auteur van de Britse krant The Guardian. Antarctic Survey.'De mens.' Cambridge.

De ijskap bestaat uit lagen die door vallende sneeuw zijn gevormd en gedurende duizenden jaren zijn samengedrukt. Elke ijslaag bevat bellen van oude lucht en materialen die destijds zijn geïntroduceerd. Het aandeel van bepaalde moleculen in het ijs, de aanwezigheid van bepaalde stoffen en de luchtdruk in de belletjes in het ijs zijn nu geanalyseerd. Op deze manier kunnen gebeurtenissen van duizenden jaren geleden worden gereconstrueerd.

“Toen het ijs dunner werd, kromp het heel snel.”

Na het einde van de laatste ijstijd, ongeveer 8.200 jaar geleden, verloor de koepel in slechts 176 jaar ongeveer 450 meter ijs. Gemiddeld kromp de ijsmassa met 2,5 meter per jaar.

Skytrain Ice Rise ligt aan de rand van het Ronne-ijsplateau, waar de rotsbasis onder zeeniveau ligt. Tijdens de laatste ijstijd was het ijsplateau tot op de bodem bevroren. Onderzoekers geloven dat toen de lucht en de zee na de ijstijd warmer werden, de zee delen van de ijsplaat ondermijnde. Het ijs drijft nu op het water en de weerstand van het gletsjerijs dat uit de ijskoepel naar beneden drukt, wordt verminderd. “Toen het ijs dunner werd, kromp het heel snel”, legde Wolf uit. “Dit was duidelijk een keerpunt – een proces dat uit de hand liep.”

Onderzoekers: Het omslagpunt kan overschreden worden

De wetenschappers ontdekten ook dat tussen 7.700 en 7.300 jaar geleden de hoeveelheid natrium – afkomstig van zout in zeespray – in het ijs geleidelijk toenam. Rekening houdend met eerdere onderzoeken concludeerden ze dat de zee in deze periode ongeveer 270 kilometer dichter bij de ijskoepel kwam te liggen als gevolg van het terugtrekken van de ijsplaat.

Over het geheel genomen bevestigen de nieuwe meetgegevens volgens het team van Wolf dat ijsverlies op Antarctica relatief snel kan optreden. Wetenschappers vrezen dat de huidige opwarming van de aarde delen van de ijskap van West-Antarctica tot voorbij het omslagpunt zou kunnen destabiliseren en tot instorting zou kunnen leiden. “Dit scenario is niet alleen aanwezig in onze modelprojecties, maar het zou opnieuw kunnen gebeuren als delen van deze ijskap instabiel worden,” zei Wolf.

De West-Antarctische ijskap is bijzonder kwetsbaar omdat een groot deel ervan op rotsen onder zeeniveau ligt. Het is veel kleiner dan Oost-Antarctica, waarvan het ijs als stabieler wordt beschouwd. Volgens de onderzoekers bevatten de Antarctische ijskappen over het geheel genomen voldoende zoet water om de mondiale zeespiegel met ongeveer 57 meter te laten stijgen.

© dpa-infocom, dpa:240211-99-947720/2