Modelleren om eekhoorns te redden

In de jaren tachtig werd in Groot-Brittannië ontdekt dat grijze eekhoorns de inheemse eekhoorns verdrongen, hoewel er feitelijk geen agressief gedrag werd waargenomen. De in Amerika gefokte dieren waren beter in het herstellen van hun wintervoedselvoorraden en hadden ook de neiging om de caches van eekhoorns in Eurazië te plunderen. Wiskundige modellen toonden destijds echter aan dat het zich niet zo snel zou verspreiden als werd waargenomen. De reden hiervoor werd pas later ontdekt: Amerikaanse eekhoorns brengen het pokkenvirus over, waar ze zelf immuun voor zijn. Aan de andere kant hebben Europese dieren geen verdediging en sterven ze snel als ze besmet zijn.

Eekhoorns zitten in quarantaine

Pas als je de epidemiologie ook in populatiemodellen invoert, krijg je resultaten die de werkelijkheid plausibel beschrijven. Het is ook hard nodig als je inheemse soorten wilt beschermen. Het werk van Andy White toonde aan dat de destijds heersende strategie – het massaal doden van grijze eekhoorns – niet erg effectief was. Het is logisch om ervoor te zorgen dat de dieren elkaar in de eerste plaats niet in de weg zitten. Waar in Eurazië grote aantallen rode eekhoorns voorkomen, moeten deze effectief worden beschermd door middel van ‘lockdown’. Dit heeft onder meer impact op bossen, die bijvoorbeeld door kap (of herbebossing) invloed kunnen hebben op de verspreiding van dieren en hun huppelgedrag.

Dieren die in Groot-Brittannië zijn geïntroduceerd, hebben zich nog niet verspreid naar Midden-Europa. Na de Tweede Wereldoorlog werden echter ook grijze eekhoorns vrijgelaten in veel parken in Italië. Ze hebben zich nog niet naar het noorden verspreid en het pokkenvirus is nog niet opgedoken. Maar vroeg of laat zullen ze waarschijnlijk naar ons komen – dat is tenminste wat computermodellen voorspellen.