Interview met een hoogleraar bio-informatica: “Wetenschap werkt in principe niet zonder creativiteit.”

Eén reden is van culturele aard: in de wetenschap concentreren we ons, vooral dankzij het werk van Sir Karl Popper, te veel op wat wetenschapsfilosofen ‘de context van rechtvaardiging’ noemen. Het gaat niet zozeer om de oorsprong van hypothesen, maar meer om de oorsprong van hypothesen. Om de nauwkeurigheid ervan te testen is het bovendien erg moeilijk om wetenschappelijk te bewijzen wat ons als onderzoekers creatiever maakt.

Onderzoek en onderwijs: Wat is uw aanpak om creatieve processen in het wetenschappelijk onderwijs te ondersteunen?

Martin Lercher: Mijn collega Itai Yanai van de New York University en ik concentreren ons op fundamenteel onderzoek in de natuurwetenschappen en zoeken naar manieren om de creativiteit te vergroten. De tools die we hebben ontwikkeld (zie informatiebox hieronder) zijn in eerste instantie gebaseerd op onze ervaringen en observaties. Vervolgens bespreken we deze observaties en kijken of ze overeenkomen met de observaties van collega's en of we relevantie vinden voor onderzoek in de psychologie en voor verschijnselen die zich in vergelijkbare contexten voordoen.

Onderzoek en onderwijs: Waar ontwikkelen creatieve wetenschappelijke processen zich het beste: in kleinere of grotere onderzoeksgroepen of eenheden?

Martin Lercher: Er zit een spannende actie uit 2019 in Natuur tijdschrift. Voor het onderzoek keken de onderzoekers naar citatiepatronen afhankelijk van het aantal betrokken onderzoekers. Hoe meer auteurs een artikel heeft, hoe meer citaties het gemiddeld zal hebben.

Een artikel met maximaal één, twee of drie auteurs was echter gemiddeld aanzienlijk disruptiever en bracht aanzienlijk nieuwere ideeën naar voren dan artikelen met een groter aantal auteurs. Grote groepen en consortia zijn dan ook belangrijk om een ​​vakgebied in een bepaalde richting te laten evolueren. Maar voor het ontwikkelen van baanbrekende nieuwe ideeën lijken zeer kleine groepen het beste. Wij zijn zelfs van mening dat een kleinere groep van twee ideaal is.

“Voor het ontwikkelen van baanbrekende nieuwe ideeën lijken hele kleine groepen het beste te zijn.”
Professor Martin Lercher

Een gratis verkennend gesprek werkt beter tussen twee personen dan in een grotere groep. Vanuit ons standpunt zijn directe gesprekken met andere wetenschappers het belangrijkste instrument voor creativiteit. Dit lijkt op het eerste gezicht misschien triviaal. Maar het ontwikkelen van ideeën vereist een bepaald soort gesprek. We moeten een zeer vrije, positieve en ondersteunende formule vinden waarin ik het idee van de ander niet direct vernietig, maar in plaats daarvan probeer de ander te helpen het potentieel van wat er wordt gezegd te ontdekken.