Europa: Nederland: Vicevoorzitter van de Commissie van de Europese Unie Timmermans stelt zich kandidaat voor parlementsverkiezingen

Eind augustus nam Frans Timmermans, een van de meest invloedrijke politici in Brussel, ontslag als eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie om zich kandidaat te stellen voor de post van premier van Nederland. Hoe zal zijn benoeming worden ontvangen? Wat zijn zijn kansen? In Nederland staat Timmermanns naam al drie jaar hoog aangeschreven in linkse kringen. Na zijn feestje Arbeidspartij (PvdA) in coalitie met de rechts-liberaal Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, VVD) werd vijf desastreuze jaren lang weggevaagd, onder leiding van Timmermans bij de Europese verkiezingen van 2019 Op een grote overwinning.

Samen met andere relatief onbekende kandidaten voor het Europees Parlement leek Timmermans, die drie jaar staatssecretaris van Europese Zaken, twee jaar minister van Buitenlandse Zaken en vijf jaar EU-commissaris was, een echte staatsman. Het loonde: hij won persoonlijk meer stemmen dan welke andere partij dan ook op zijn hele lijst en verdubbelde het aantal zetels voor de PvdA. Voor het eerst sinds 1989 is de PvdA de sterkste Nederlandse partij in het Europees Parlement geworden. Links hoopt nu dat Timmermans dit resultaat kan herhalen bij de algemene verkiezingen die op 22 november gepland staan.

De Groene Partij voert al enige tijd haar inspanningen op (groene links, GL) en PvdA in samenwerking. De twee partijen namen deel aan de vorming van de coalitie in 2021 en vormden een blok Senaat, de eerste kamer van het parlement. Toen de Nederlandse coalitie in de zomer van 2023 uiteenviel en premier Mark Rutte zijn afscheid uit de politiek aankondigde, ontstond er een groot gat in het politieke systeem. Vanuit het standpunt van de PvdA was Timmermans vanwege zijn ervaring op het internationale en Europese toneel de ideale kandidaat voor het ambt. De sociaaldemocraat, die de afgelopen vier jaar EU-commissaris voor Klimaatbescherming is geweest, past goed in het programma van de Groene Partij. Daarom besloten GroenLinks en PvdA in de zomer om op een gezamenlijke lijst te staan ​​en kozen Timmermans als beste kandidaat zonder enige concurrentie.

Met deze lijst en de kandidatuur van Timmermann bovenaan de lijst doen de Groene Partij en de Sociaaldemocraten het beter dan wanneer ze afzonderlijk zouden concurreren. Een Huidige scan Dienovereenkomstig lopen de groene sociaal-democratische lijst, de heersende rechtse liberalen en de sociaal-conservatieve nieuwkomer voorop. Het nieuwe sociaal contract (Nieuw Statuut, NSC). Dit succes is echter minder te danken aan de populariteit van Timmermans dan wel aan de geloofwaardigheid van de Gezamenlijke Lijst op het gebied van klimaatvraagstukken.

De ‘arrogantie’ van Timmermans wordt echter ook door het grote publiek bekritiseerd.

Timmermans is gepolariseerd: hij is erg populair onder de kiezers van de Groene Partij, de Sociaal-Democraten en de Sociaal-Liberale Partij. Democraten 66 (D66) en onder jongeren, hoger opgeleiden, migranten en vrouwen. Ze erkennen zijn jaren in Brussel en zijn werk op het gebied van klimaatbescherming. Hij staat ook bekend om zijn welsprekendheid. Een voorbeeld hiervan is zijn hartstochtelijke oproep aan de VN-Veiligheidsraad in de zomer van 2014 nadat door Rusland gecontroleerde strijdkrachten in Oekraïne MH17 hadden neergeschoten met 298 burgers aan boord – waarvan twee derde afkomstig uit Nederland. Ook deze vooruitstrevende groep kiezers waardeert zijn vaardigheden in vreemde talen, aangezien Timmermans Nederlands, Engels, Duits, Frans, Russisch en Italiaans spreekt.

De ‘arrogantie’ van Timmermans wordt echter ook door het grote publiek bekritiseerd. Er wordt vaak gezegd dat hij het contact met het gewone volk verloor. Het feit dat hij negen jaar in de ‘Brusselse zeepbel’ heeft doorgebracht, versterkt deze indruk. Vergeleken met de populaire leiders van de andere twee grote partijen – parlementslid Peter Omtsigt (Nationale Veiligheidsraad) en de nieuwe partijleider en minister van Justitie en Veiligheid Dylan Yeilgoz, een harde conservatief – doet Timmermans het goed op het gebied van publieke erkenning en waargenomen betrouwbaarheid in zijn positie. De positie van de premier en het ‘begrip van het grote publiek’ waren zelfs nog slechter. Zijn leiderschapskwaliteiten worden in opiniepeilingen als beste beoordeeld (maar ook hier blijft hij achter bij Umtsigt en Yesilgoz).

Zoals eerder vermeld zijn er drie grote kampen die met elkaar concurreren: de lijst van GroenLinks, de PvdA van Timmermann, de regerende VVD-partij en de nieuw opgerichte Nationale Veiligheidsraad. Een verkiezingscampagne kan zich in twee richtingen ontwikkelen. Zowel de VVD als de groene SPD-lijst willen van de verkiezingen een referendum maken over de toekomstige premier: wordt het Timmermans of de nieuwe partijleider Yesilgoz? Ze hopen allebei op een duel. Timmermans en zijn lijst willen linkse, milieubewuste, progressieve en pro-Europese kiezers van kleinere partijen als de sociaal liberale D66, de federale Europese Volt en de Deep Green Animal Welfare Party aanspreken. Deel alsjeblieft (PvdD) schaart zich achter hen. Aan de andere kant richten Yesilgoz en zijn rechts-liberale VVD-partij zich op conservatieve en rechtse stemmen van de extreemrechtse populistische Partij voor de Vrijheid.Onderdeel van VrijheidPVV), CDA en Boerenburgerbeweging (BoerBurgerBewegingBBB) afzonderlijk.

Uit opiniepeilingen blijkt al dat velen om strategische redenen overwegen om op de lijst van de Groene Sociaal-Democratische Partij te stemmen.

Een soortgelijke dynamiek is sinds 2003 bij vrijwel elke nationale verkiezing waargenomen. In 2021 stuurde D66 Sigrid Kaag, minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, de race in als kandidaat voor het premierschap. als laatste Maand Tijdens de verkiezingscampagne verdubbelde haar partij haar goedkeuringscijfers in de opiniepeilingen en werd ze de op een na sterkste kracht in de verkiezingen, grotendeels dankzij de strategische stemming van sociaal-democratische en groene kiezers. Timmermans hoopt nu het tegenovergestelde effect te bereiken. Uit opiniepeilingen blijkt al dat velen om strategische redenen overwegen om op de lijst van de Groene Sociaal-Democratische Partij te stemmen.

De sociaal conservatieve Nationale Veiligheidsraad, onlangs opgericht door Peter Omtzgut, hoopt echter op een andere dynamiek. Door het establishment, waaronder de VDD en PvdA, aan te vallen, wil de NSC de politieke cultuur in Nederland transformeren en het politieke systeem hervormen. Dat heeft Omtzigt al bekendgemaakt Nee Hij wil premier worden. Bovenal wil hij het Parlement versterken ten opzichte van de uitvoerende macht. Het aanspreken van de uitvoerende macht bij parlementsverkiezingen is in tegenspraak met deze logica. Maar de Nationale Veiligheidsraad van Umtzigt zou kunnen voorkomen dat er een duel om de post van de premier plaatsvindt, vooral omdat de partij in alle opiniepeilingen koploper is. Sinds 1986 is de topkandidaat van de grootste regeringspartij automatisch premier geworden.

Het is dus helemaal niet zeker dat Timmermans premier van Nederland wordt; Integendeel: hij heeft de slechtste verwachtingen van de leiders van de drie grote partijen. Maar Timmermans hoeft dat niet te doen iedereen Overtuig kiezers. Het is voldoende dat de gezamenlijke lijst van de Groenen en de Sociaal-Democraten de sterkste kracht wordt. Om dit te bereiken moeten er drie dingen gebeuren: ten eerste moet de Gezamenlijke Lijst het potentieel van het progressieve linkse electoraat achter zich scharen, dat momenteel verdeeld is tussen Groene Links, de PvdA, Volt en D66. Het conservatieve electoraat moet in twee partijen worden verdeeld: VVD, PVV en BBB. En ten derde zouden Umtzigt en zijn NPC, die momenteel aan de top staan, hun macht moeten verliezen.

Vertaald uit het Engels door Anne Emmert