Enorm pestgraf bevat wetenschappelijke schatten Wetenschappen

De opgravingen op de enorme 17e-eeuwse pestbegraafplaats van Neurenberg lopen langzaam ten einde. Volgens stadsarcheoloog Melanie Langbein zijn al de overblijfselen van ruim 2.000 dode mensen uit de 17e eeuw ontdekt. Een paar honderd slachtoffers van de pest lagen nog steeds ondergronds te wachten. Volgens haar is één ding al zeker: het is het grootste pestgraf dat ooit in Duitsland is ontdekt. Wetenschappelijke resultaten kunnen divers zijn.

Langbein en haar team wisten begin dit jaar al dat dit een grote ontdekking was. Destijds werden volgens voorspellingen meer dan duizend doden verwacht, die volgens deskundigen stierven tijdens een grote pestgolf in 1632/33. Uiteindelijk zouden het er 2.800 tot 3.000 kunnen zijn.

Dit aantal is zeer verrassend, zegt Langbein. Volgens haar lagen de doden in meerdere lagen op elkaar. Experts moeten tot anderhalve meter diep in de grond graven om de botten voorzichtig bloot te leggen. Het is groen gekleurd omdat er een kopermolen wordt gebruikt om afval op het terrein af te voeren.

De botten vertellen over het leven van mensen in die tijd

Volgens Langbein valt er veel te leren uit de botten over mensen in de eerste helft van de 17e eeuw. “We hebben al alles bij ons van alle leeftijdsgroepen: ouderen, jongeren, mannen, vrouwen, jonge kinderen, zuigelingen. De hele dwarsdoorsnede van de bevolking is er, en dat maakt het zo interessant als het om antropologie gaat Met behulp van botten kunnen onderzoekers onder meer achterhalen hoe het met mensen op dat moment ging, welke ziektes ze hadden, hoe hard ze werkten en of ze voedingstekorten hadden.

Volgens Langbein hopen onderzoekers ook belangrijke inzichten te verwerven in de evolutie van de pest, omdat DNA van de ziekteverwekker uit de tanden van de doden kan worden gehaald. Een ander onderzoeksproject richt zich op darmparasieten, waarvan experts al monsters hebben genomen uit vijvers van de doden. Daarnaast is de forensisch wetenschapper geïnteresseerd in insectenresten uit massagraven en wil hij nauwkeurige informatie over het tijdstip van overlijden, legt opgravingsbedrijf In Terra Veritas uit in een video.

Het is ook interessant dat kledingresten in de zandgrond werden bewaard, zei Langbein. Anders rotten leer, wol en textiel snel in de grond. De stadsarcheoloog legde uit dat dit het mogelijk maakt om conclusies te trekken over de dagelijkse kleding, omdat de doden in massagraven niet zoals gebruikelijk in lijkwaden werden begraven. Het is precies deze alledaagse mode waar alleen ceremoniële kleding en prachtige gewaden om bekend staan, waarvan sommige al eeuwenlang bewaard zijn gebleven.

Maar Langbein zei dat het onderzoek zich nog in de beginfase bevindt. “Dit project zal zeker meerdere jaren duren.” De focus ligt nu vooral op de graafwerkzaamheden, zodat het terrein zo snel mogelijk opengesteld kan worden voor bouwwerkzaamheden. Op een oppervlakte van circa 5.900 vierkante meter worden dan een verpleeghuis en appartementen voor ouderen gebouwd.