Cognitie: hoe de hersenen de wereld bouwen
Toen ik als jonge wetenschapper mijn eerste seminars aan de universiteit gaf, vertelde ik studenten uit de eerste hand wat ik in neurofysiologische boeken had gelezen. Ze legde vol vertrouwen uit hoe de hersenen informatie uit de omgeving gebruiken om het lichaam te besturen: speciale neuronen in de ogen, oren en andere sensorische organen zetten zintuiglijke prikkels om in elektrische signalen en zenden ze vervolgens naar de juiste delen van de hersenschors. Dit verwerkt de binnenkomende data en triggert de perceptie. Om de juiste beweging te initiëren, vertellen impulsen van de motorische cortex de zenuwen in het ruggenmerg om specifieke spieren samen te trekken.
De meeste studenten waren tevreden met mijn uitleg. Maar sommige slimme mensen hebben me ongemakkelijke vragen gesteld: “Waar vindt cognitie precies plaats in de hersenen?” Of: “Wat veroorzaakt vingerbeweging voordat cellen in de motorische cortex starten?” Mijn standaardantwoord was: het gebeurt allemaal in de neocortex! Daarna veranderde ze op subtiele wijze van onderwerp of gooide er wat obscure Latijnse termen in die wetenschappelijk genoeg klonken om haar tijdelijk tevreden te stellen.
Ik begon de hersenen te onderzoeken zonder veel na te denken over de aannemelijkheid van de theorie die cognitie en actie met elkaar verbindt. In het begin van mijn carrière was ik bezig met andere ontdekkingen en inzichten die zich geleidelijk ontwikkelden tot wat in de jaren zestig bekend werd als ‘neurowetenschap’. Maar mijn onvermogen om deze legitieme vragen te beantwoorden, achtervolgt me sindsdien. Ik moest toegeven dat ik iets probeerde uit te leggen dat ik niet echt begreep.
Een groot probleem voor mij en andere experts is dat niemand precies kan zeggen wat ‘geest’ eigenlijk is. Sinds Aristoteles hebben veel denkers aangenomen dat het aanvankelijk een leeg canvas was waarop onze ervaringen werden geschilderd. In de afgelopen eeuw is een ‘van buiten naar binnen’-perspectief doorgedrongen in de psychologie en de cognitieve wetenschap. Het brein fungeert dus als een instrument om de ware aard van de wereld te onderscheiden…
“Analist. Schepper. Zombiefanaat. Fervente reisjunkie. Popcultuurexpert. Alcoholfan.”