Wetenschap – mensen met sterke meningen hechten veel waarde aan kennis – kennis

Bath / Erfurt (dpa) – Of het nu gaat om vaccins, de klimaatcrisis of genetisch gemodificeerde organismen: sommige wetenschappelijke onderwerpen geven soms aanleiding tot tegenstrijdige en zeer sterke meningen. Een studie gepresenteerd in het tijdschrift PLOS Biology bevestigt eerdere analyses dat mensen met weinig gespecialiseerde kennis de neiging hebben om bevindingen uit deze onderzoeksgebieden te verwerpen. Bovendien beoordelen mensen die een sterke positie voor of tegen wetenschap hebben, hun kennis eerder als zeer hoog.

Concreet ondervroegen de onderzoekers 2.000 Britse volwassenen over hun houding ten opzichte van wetenschap en hoe zij hun begrip van een verscheidenheid aan onderzoeksthema’s op het gebied van genetica beoordeelden. Ze merkten op dat respondenten met een sterkere houding – zowel voor als tegen wetenschap – meer vertrouwen hadden in hun eigen kennis.

De juiste/onjuiste vragen waren onder meer: ​​”Het eten van genetisch gemodificeerd fruit kan ook iemands genen veranderen”, “Alle radioactiviteit is door de mens gemaakt” en “Tomaten bevatten van nature geen genen, genen zijn er alleen om genetisch gemodificeerde tomaten te vinden”.

“We ontdekten dat sterke attitudes, zowel pro- als anti-wetenschap, worden ondersteund door een sterk vertrouwen in het kennen van de wetenschap”, zegt co-auteur Lawrence Hirst. Dit is volgens het team psychologisch logisch: om een ​​solide mening te hebben, moet je sterk geloven in wat je weet over de basisfeiten.

Spreek wetenschapscommunicatie aan bij een stille meerderheid

Die basiskennis is echter niet noodzakelijkerwijs aanwezig: zoals de analyse bevestigt, hebben degenen die zich negatief uiten over het onderzoeksgebied doorgaans weinig kennis over het onderwerp. Volgens Britse onderzoekers is, althans in het geval van ggo’s, een heel kleine groep van zo’n vijf procent extreem negatief. De resultaten zijn in principe niet generaliseerbaar, benadrukt het onderzoeksteam. Religieuze attitudes hebben een grote rol gespeeld in de evolutie van bijvoorbeeld politieke attitudes in de klimaatcrisis. Het valt nog te bezien in hoeverre zelfinzicht een rol speelt bij dergelijke onderwerpen.

Volgens Eva Thom van de Universiteit van Erfurt bevestigen de huidige bevindingen de bevindingen van eerdere studies. De psycholoog legde in een onafhankelijke classificatie uit: “Het kan een gevolg zijn van het overschatten van de eigen kennis in relatie tot een kritische houding ten opzichte van wetenschap dat men vertrouwt op twijfelachtige informatie uit twijfelachtige bronnen.”

Volgens Tom kunnen de correlaties die de Britse onderzoekers vonden ook gedeeltelijk worden toegepast op Duitsland. Een studie gepubliceerd in Nature Human Behavior in 2019, waarin ook werd gekeken naar attitudes en subjectieve en feitelijke kennis over ggo’s, omvatte ook een Duitse steekproef en kwam tot vergelijkbare resultaten.

In een analyse waarbij Thom betrokken was, kwamen de auteurs tot de conclusie dat wetenschapscommunicatiecampagnes zich zouden moeten richten op het bereiken van de zwijgende en onzekere meerderheid in plaats van het overtuigen van de luidruchtige minderheid.

Verbeter het begrip van wetenschappelijke processen

Er werd ook gezegd dat de loutere overdracht van informatie contraproductief zou kunnen zijn. Ann Ferguson-Smith, co-auteur van de studie, legt uit in PLOS Biology: “Om de negatieve houding van sommige mensen ten opzichte van wetenschap te overwinnen, moet men misschien wat ze denken te weten over wetenschap deconstrueren en vervangen door een meer genuanceerd begrip.”

Zoals Thom benadrukt, is het ook belangrijk om na te denken over hoe mensen wetenschap begrijpen: “Welke ideeën hebben ze over hoe wetenschappelijke kennis tot stand komt, hoe discussiëren wetenschappers met elkaar of hoe zien wetenschappelijke standaarden eruit?” Het juiste idee van wetenschap omvat kennis over de onzekerheid in wetenschappelijke kennis en over wetenschappelijke controverses.

Gebrek aan deze kennis kan een trigger zijn voor de ontwikkeling van een negatieve houding. “Wetenschapscommunicatie moet erin slagen dergelijke onzekerheden over te brengen als onderdeel van wetenschappelijke processen zonder de betrouwbaarheid of aanvaardbaarheid te ondermijnen”, zegt Thom. “Inconsistenties en veranderingen kunnen in het begin ongemakkelijk zijn. Maar ze zijn ook een uitdrukking van het feit dat de wetenschap werkt.”

© dpa-infocom, dpa: 230125-99-344768/3