Variabel immunodeficiëntiesyndroom: de rol van B-celselectie gedecodeerd

(Wenen, 10 mei 2023) Variabel immunodeficiëntiesyndroom (CVID) is het meest voorkomende symptoom van aangeboren immunodeficiëntie bij mensen. Lijders lijden aan frequente infecties van de bovenste en onderste luchtwegen, en velen ontwikkelen granulomen, lymfomen en in het ergste geval auto-immuunziekten. Een internationaal team van onderzoekers onder leiding van MedUni Vienna heeft ontcijferd waarom sommige CVID-patiënten auto-immuunziekten ontwikkelen en andere niet. De onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd in het gespecialiseerde tijdschrift Cell Reports.

Omdat het variabel immunodeficiëntiesyndroom wordt gekenmerkt door een gebrek aan antilichamen (IgG, IgA en soms IgM), wordt het ook wel algemeen variabel immunodeficiëntiesyndroom (CVID) genoemd. Behalve dat ze vatbaar zijn voor infecties, hebben de getroffenen ook een hoger risico op het ontwikkelen van auto-immuunziekten. B-lymfocyten (B-cellen) zijn de hoofdrolspelers in deze disfunctie van het immuunsysteem, waarbij de lichaamseigen structuren worden aangevallen: zelfactiverende B-cellen moeten worden onderdrukt tijdens de ontwikkeling van B-cellen om auto-immuniteit te voorkomen.

“Hoewel auto-immuunziekten veel voorkomen, weten we nog steeds weinig over B-celselectie bij deze patiënten”, zegt onderzoeksleider Ola Grimsholm van het Institute of Pathophysiology and Allergy Research van MedUni Vienna’s Center for Pathophysiology, Infectious Diseases and Immunology. “Daarom hebben we besloten om de mechanismen van centrale en perifere B-celselectie te onderzoeken in de CVID-studie.” Hiervoor werden alleen patiënten met infecties vergeleken met patiënten met auto-immuunziekten. Aangetoond kan worden dat de belasting van centrale B-cellen in het beenmerg intact is, maar dat de selectie van perifere B-cellen in het kiemcentrum defect is. Dit werd bevestigd door het aanzienlijk verminderde aantal somatische mutaties in de B-celreceptor en gold met name voor alternatieve mutaties bij patiënten met auto-immuunziekten.

“De in vitro activeringsgegevens kunnen mechanistisch ondersteunen waarom het somatische hypermutatieproces mogelijk niet optimaal functioneert bij deze patiënten. Kortom, onze gegevens kunnen op zijn minst gedeeltelijk verklaren waarom sommige patiënten met CVID vatbaar zijn voor auto-immuunziekten”, zegt Ola Grimsholm. meer diepgaande studies over dit onderwerp.

Publicatie: Celrapporten
Disfunctie van perifere B-celselectie bij patiënten met veel voorkomende varianten van immunodeficiëntie met auto-immuunmanifestaties
Vanda Freeman, Isabella Quinte, Alexei N. Davidov, Mikhail Shogai, Chiara Varoni, Eric Engstrom, Shirin Pour-Akaber, Sabina Parisi, Ahmed Mohamed, Federica Pulferente, Cinzia Milito, Guido Granata, Ezio Giorda, Sara Ahlstrom, Juanelna Karlescu, Valentina Marcellini, Chiara Bucci, Simona Cascioli, Marco Scarcella, Ganesh Vad, Andreas Televec, Marco Tartaglia, Mats Bimark, Dmitry M. Chudakov, Rita Carcetti, Ola Grimsholm
DOI: https://doi.org/10.1016/j.celrep.2023.112446