Octopus wil het wetenschappelijke proces op zijn kop zetten – Wikipedia

De wetenschap corrigeert zichzelf voortdurend, dus wanneer onderzoekers een onderzoek schrijven, kijken andere onderzoekers ernaar, en nog meer wanneer het wordt gepubliceerd. De fout kan worden gecorrigeerd. Sinds enkele jaren heeft een hele wetenschappelijke groep ook gewerkt aan voorstellen voor een nieuw publicatiesysteem in de wetenschappelijke gemeenschap. Omdat hier ook bepaalde dingen in staan ​​- sommigen zeggen misschien ‘fouten’, anderen kunnen alleen spreken van ‘valse prikkels’. Iedereen moet het erover eens zijn dat er ruimte is voor verbetering. Nu heeft het Joint Information Systems Committee (JISC), een Britse NGO die werkt aan de ontwikkeling en bevordering van nieuwe technologieën voor onderzoek en onderwijs, een “baanbrekend open onderzoeksplatform” geïntroduceerd: Octopus.

Octopus moet dus de snelle, vrije en eerlijke publicatie van onderzoeksresultaten mogelijk maken die voor iedereen toegankelijk zijn. Alexandra Freeman van het Winton Centre for Risk and Evidence Communication van de Universiteit van Cambridge, die Octopus leidt, zegt dat het platform niets minder moet veranderen dan de hele stimuleringsstructuur in de wetenschap. Het platform elimineert het probleem van het beoordelen van wetenschappelijk werk uitsluitend op basis van de resultaten, wat ertoe zou kunnen leiden dat onderzoekers resultaten kiezen die indrukwekkend klinken in plaats van degelijke theorie en methodologieën. “Het zal onderzoekers aanmoedigen om zich te specialiseren in hun vaardigheden als theoretici, methodologen, gegevensverzamelaars, analisten, uitvoerders of critici, in plaats van te proberen alles tegelijk te doen,” zei Freeman. Zo kunnen onderzoekers zich meer focussen op de kwaliteit van hun werk.

Het platform past in feite in een trend die al enkele jaren steeds duidelijker zichtbaar wordt in het open wetenschappelijke landschap: weg van evaluatie van uitkomsten naar evaluatie van proces. Goed onderzoek in plaats van goede resultaten. Goed onderzoek betekent in dit geval: helder afgeleide hypothesen, voldoende aantal proefpersonen, geschikte statistische methoden, transparante rapportage. Het is niet zo dat de traditionele uitgeverswereld deze verschuiving in focus volledig negeert. Er zijn ook tijdschriften die veel belang hechten aan methodiek, check bijvoorbeeld de opzet van het onderzoek voordat je data gaat verzamelen. Er zijn tijdschriften die geen resultaten publiceren – dat wil zeggen die er anders uitzien dan eerder werd aangenomen – of die ervoor zorgen dat alle gegevens worden gepubliceerd zodat sceptici de berekeningen kunnen maken.

Waarom is het schrijven van onderzoeksfragmenten niet aan beperkingen onderworpen?

Maar Octopus wil nog een stap verder gaan en het klassieke artikelformaat – inleiding, methodesectie, resultaten, discussie – opsplitsen in afzonderlijke delen. Zo kunnen onderzoekers kleine individuele bijdragen op het platform publiceren voor probleemcategorieën, peer review, hypothese, protocol, uitkomst, analyse, interpretatie en toepassing. Het grote papier dat dit alles bevatte, bestond niet meer. Individuele bijdragen kunnen door andere onderzoekers worden beoordeeld van nul tot vijf sterren. Het voordeel van onderzoekers, zo wordt gezegd, is dat ze hun artikelen sneller kunnen publiceren en niet maanden hoeven te wachten op een reactie van het tijdschrift. Bovendien kunnen ze alleen publiceren op gebieden waar ze experts zijn: de een is misschien meer vertrouwd met de methoden, de ander met de mogelijkheid om over te stappen naar het dagelijks leven.

Maar is dit een pionier? Wie dit goed kan beoordelen, is Malte Elson, een junior hoogleraar mens-machine-interactiepsychologie aan de universiteit van Bochum, die veel onderzoek doet naar hetzelfde onderzoek. “De pagina beschrijft een vrij ambitieus doel, dat specifiek een alternatief is voor het klassieke papier”, zegt Elson. “Wat is mij niet helemaal duidelijk: welk probleem ben je aan het oplossen?”

Bij grote onderzoeksprojecten kan het zeker zinvol zijn om niet te wachten tot het einde van de publicaties. “Maar dit is al mogelijk, bijvoorbeeld in technische tijdschriften gewijd aan wegen”, zegt Elson. “Het nut van vroege publicatie van een hypothese – die bijvoorbeeld in de sociale wetenschappen vaak niet geformaliseerd is maar uit slechts een paar zinnen bestaat – staat los van enig theoretisch of empirisch werk, is mij niet meteen duidelijk.” Bovendien is het volgens Elson niet helemaal duidelijk voor hem “waarom het schrijven van onderzoeksfragmenten niet aan dezelfde beperkingen onderhevig is als het schrijven van een klassiek essay.”

Het is dus nog niet zeker dat de rest van de professionele wereld het project ook als baanbrekend zal beschouwen als de Octopus-functionarissen zelf, en dat Octopus een revolutie teweeg zal brengen in het publicatiesysteem. Maar het zou waarschijnlijk niet zo moeten zijn. Hieruit vloeien ook enkele voordelen voort.

Elson zegt dat hij houdt van het basisidee om zoekopdrachten transparant te maken. “Zo kan het publiek heel duidelijk worden geïnformeerd over hoe het onderzoek werkt, van eerste idee tot toepassing.” Het project is ook interessant voor bijscholing van de onderzoekers zelf en vooral hun nakomelingen. “Ik kan me heel goed voorstellen dat ik het zou gebruiken bij het onderwijzen van toekomstige wetenschappers”, zegt Elson.