Mediterrane brand: wat veroorzaakt bosbranden?

Hitte en droogte zijn deels van elkaar afhankelijk. Niet alleen verhoogt warmte de verdamping, integendeel, na een tijdje worden de lucht en de grond te droog om door verdamping te worden gekoeld – en worden daardoor heter. Als er ook wind is, zijn de omstandigheden ideaal voor verwoestende bosbranden die zich snel kunnen verspreiden en moeilijk te blussen zijn.

Wat heeft klimaatverandering ermee te maken?

Het Middellandse-Zeegebied is bijzonder kwetsbaar voor klimaatverandering. Klimaatmodellen voorspellen dat de regio meer zal opwarmen dan de rest van de wereld – een effect dat bekend staat als mediterrane versterking. Dit zal ook leiden tot Dat er tijdens de droge zomermaanden steeds meer bossen en grassen verbranden. De reden is hogere temperaturen en toegenomen droogte, die beide nauw met elkaar verbonden zijn.

Wereldwijd heeft klimaatverandering de frequentie van extreme hittegolven al doen toenemen. Uit analyses blijkt dat dit ook geldt voor het Middellandse-Zeegebied en dat deze trend zich vooral in de regio zou kunnen voortzetten. Ook het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) kwam tot deze conclusie. Dienovereenkomstig kunnen tegen 2050 tot 93 miljoen mensen in het noordelijke Middellandse Zeegebied worden getroffen door hittegolven zoals de huidige.

De hoge temperaturen leiden zeer direct tot branden in het gebied. Analyse op basis van klimaatmodellen komt bijvoorbeeld tot de conclusieTwee soorten “vuurweer” komen vaker voor in de Middellandse Zee. Enerzijds beïnvloedt het hittegolven zoals die van de afgelopen weken, die de bodem en de vegetatiebedekking bijzonder snel uitdrogen en zo het risico op brand vergroten. Aan de andere kant beschrijft de taskforce een combinatie van aanhoudende droogte en hoge temperaturen, die ze omschrijft als een ‘hete droogte’. Over het algemeen zal hittegerelateerd “brandweer” de komende decennia vaker voorkomen van een zesde tot een derde, afhankelijk van het klimaatscenario.

Daarnaast is er een toegenomen droogte, die meer direct verband houdt met bosbranden dan met hitte alleen. In bijna alle klimaatmodellen is de Middellandse Zee een van de weinige regio’s waar de jaarlijkse neerslaghoeveelheden niet toenemen met stijgende temperaturen, maar afnemen – En al jaren laten de rekeningen zien dat de trend hier het sterkst is. Toon weergegevens uit het verleden, Het Middellandse-Zeegebied is sinds ongeveer het midden van de twintigste eeuw droger.

Droogte is echter een complexer klimaatverschijnsel dan hitte, waardoor het nog niet helemaal duidelijk is wat de algemene effecten van neerslag zijn op vegetatie en vuur. In toevallige termen zijn branden uiterst zeldzaam in de droogste streken van de wereld – omdat daar niets groeit. In het Middellandse-Zeegebied, bijvoorbeeld, kunnen zware regenval in de winter branden verergeren door planten te voeden die vervolgens in de zomer opdrogen en als brandstof dienen. Experts bespreken ook: Of gezamenlijke maatregelen voor droogte onder klimaatveranderingsomstandigheden aangepast moeten worden?.