Kernpolitiek in Duitsland – geloofsstrijd of innovatie gebaseerd op wetenschap?

De “wetenschappelijke ivoren toren” waarin onderzoek de huidige behoefte aan politieke actie negeert, is een van de meest consistente verhalen, maar het is verkeerd: innovatieve politieke en economische beslissingen vereisen altijd een uitstekende wetenschappelijke kern. Dit kan alleen worden geleverd door onderzoek dat rigoureuze wetenschappelijke procedures volgt, niet vanaf het begin politiek wordt gecontroleerd en gericht is op zogenaamd voorspelbare “effecten”. Natuurlijk zijn er ook ethische grenzen aan onderzoek die in acht moeten worden genomen, maar de kennisproductie mag niet voortdurend worden verstoord door lopende interventies van praktijkmensen, omdat dit nieuwe kennis en belangrijke onderzoeksresultaten kan voorkomen. Want niet elk wetenschappelijk onderwerp is ook politiek wenselijk, bijvoorbeeld als de resultaten van het onderzoek strijdig zijn met de belangen van de regerende partijen in hun programma’s.

De concepten voor het gebruik van kernenergie in reactoren van de derde en vierde generatie, die gebaseerd zijn op nieuwe processen, hebben in Duitsland weinig kans op implementatie omdat de beslissing om kernenergie uit te faseren de belangrijke groene “merkkern” raakt. Zelfs de uitbreiding van de drie still-grid-reactoren is momenteel controversieel, voornamelijk gebaseerd op oude argumenten en beoordelingen en niet alleen op basis van bestaand onderzoek en nieuwe beoordelingen met betrekking tot de “turn of the times”. Aangezien onderzoek naar de momenteel prangende vraag naar het extra gebruik van de drie nog op het net aangesloten kerncentrales zeldzaam is, ontbreekt het aan realistische en wetenschappelijke positieve en negatieve punten die innovatieve nieuwe oplossingen zouden kunnen aantonen of ook informatie kunnen opleveren zoals Waarom is extra gebruik een probleem? Dit komt door de toenemende schaarste aan koelwater in tijden van droogte, het probleem van eindopslag of de zwakte van reactoren bij crises en rampen.

Het zijn korte-termijn en voorspelbare onderzoeksprogramma’s

Het voorbeeld van het nucleair beleid laat zien dat onderzoeksfinanciering die op korte termijn is gericht op actuele thema’s en tot in detail is gepland, niet de vereiste praktische bijdragen oplevert. Vooral in tijden van onvoorziene gebeurtenissen en crises zoals de huidige blijkt dat de politieke vernauwing van onderzoek vaak alleen de doelen van gisteren weerspiegelt en bezwijkt voor de illusie van planning. Meer gedetailleerde onderzoeksplanning met vooraf te bepalen deeldoelen binnen concrete projecten belemmert innovatieve kennis van de onzekere toekomst. Geavanceerde identificatie van herkenningspunten, populair onder onderzoeksfinanciers, legt de wetenschap een managementstijl op die niet langer risicovrij onderzoek met vallen en opstaan ​​mogelijk maakt. Het plannen van een innovatieve mijlpaal voor een specifieke datum, zeg maar over 12 maanden, is de beste manier om onderzoekers ervan te weerhouden om risicohypothesen te testen.

Meer over dit onderwerp:

Als men onderzoeksprogramma’s nauwer zou koppelen aan de wensen van praktijk en beleid en van meet af aan onderscheid zou maken tussen ‘impact’-gerelateerde projecten die voor financiering in aanmerking komen en niet-subsidiabele projecten, zou de reikwijdte van wetenschappelijke kennis als voorwaarde worden verkleind voor innovaties. Politiek en praktijk beheersen meer, maar de wetenschappelijke kern, die in de eerste plaats innovatieve oplossingen mogelijk maakt, krimpt en bevindt zich steeds meer in een enge ruimte van mogelijkheden. Uiteindelijk wordt de wetenschappelijke basis zo zwak dat het niet meer in staat is om innovatieve oplossingen te vinden. Participatie te goeder trouw door besluitvormers, het maatschappelijk middenveld en de politiek verstikt kritisch onderzoek. Want al deze actoren hebben hun eigen gemeenschappelijke belangen, die vervolgens het wetenschappelijk onderzoek onevenredig zwaar aantasten en hun innovatiekansen beperken. Het voorbeeld van kernenergie laat zien dat het maatschappelijk middenveld en milieuorganisaties de gebieden van wetenschappelijk onderzoek sterk hebben beïnvloed en dat de partijpolitiek dit voorbeeld heeft gevolgd.

Zeer praktische relevante principes door effectieve integratie

De nabijheid van de noodzakelijke praktijk van politieke en economische innovatie kan niet direct op het gebied van de wetenschap zelf worden vastgesteld of door het ontwerpen van een actief onderzoeksprogramma door beleid of management, maar vereist een aanvullende en onafhankelijke brug tussen wetenschap en praktijk. Het R(esearch)-I (ntegration)-U (tilization)-model, ontwikkeld door de auteurs en met succes experimenteel getest gedurende een decennium, demonstreert de volgende bouwstenen voor praktische integratie:

1. De meest effectieve integratieforums kiezen

De toepassing van wetenschappelijke kennis in de praktijk is niet nieuw, het gebeurt elke dag in duizenden integratiefora: managers bestuderen wetenschappelijke publicaties, industriële bedrijven financieren belangrijke wetenschappelijke poortwachters, en openbaar bestuur en beleid profiteren van departementaal onderzoek, adviesraden en adviesbureaus om een ​​overzicht te krijgen van bestaande innovaties.

Aan de andere kant werken aanvullende commissies in het kader van actieonderzoeksprogramma’s alleen maar als een belemmering, omdat ze de wetenschappelijke werktijd van onderzoekers en besluitvormers belemmeren met brede discussies in de talrijke groepsbijeenkomsten.

Een alternatief zou kunnen zijn om een ​​overzicht te krijgen van de reeds bestaande integratiefora die relevant zijn voor het innovatieveld en vervolgens de meest effectieve fora te kiezen. Dit kunnen specifieke productontwikkelingsafdelingen zijn, medewerkers van vakministeries of maatschappelijke NGO’s. Als de selectie slaagt uit degenen die al succes hebben bewezen en onderzoekers alleen via deze integratiefora worden benaderd, neemt de kans op intense wederzijdse uitwisseling toe, die uiteindelijk kan leiden tot innovatie.

2. Kies uit de uitstekende zoekfunctie

Integratieforums hebben de vrijheid nodig om rigoureus te kiezen tussen alle wetenschappelijke opties. Alleen inzichten die verband houden met machtige economische, politieke of maatschappelijke actoren brengen innovatie in de praktijk. Aangezien er geen zogenaamd praktijkgericht onderzoeksprogramma is dat deze praktische relevantie en daaropvolgende ‘impact’ kan garanderen, sluit de directe associatie van integratie met onderzoeksprogramma’s in nieuw opgerichte fora innovatie uit. Er wordt zoveel verspilde moeite geïnvesteerd in het integreren van de wetenschappelijke bevindingen van het programma, waarvoor geen enkele actor de capaciteit heeft om op te treden. Integratieforums mogen niet gerelateerd zijn aan een specifiek onderzoek, zoals een individueel onderzoeksprogramma of zelfs een particulier onderzoeksproject. Alleen wanneer ze vrijelijk gebruik maken van het volledige scala aan echt succesvolle nationale en internationale wetenschaps- en integratiefora, kunnen ze de perfecte keuze maken.

Integratieforums om een ​​gevoel van realiteit in nucleaire verhandelingen te bevorderen

In goed geselecteerde integratiefora bereikt het onderzoek met zijn wetenschappelijke informatie juist die politieke actoren die interesse en middelen hebben voor een innovatieve oplossing. Deze oriëntatie van actoren creëert een aantrekkingskracht voor alle wetenschappelijke argumenten en genereert nieuwe, relevante onderzoeksvragen. Beoefenaars zijn meer dan bereid om hun oplossingen te baseren op geselecteerde, relevante wetenschappelijke informatie.

Natuurlijk worden niet alle wetenschappelijke bevindingen even goed ontvangen door alle stakeholders. Maar in het pluralisme zijn er een groot aantal actoren die in principe open integratiefora hebben. Tegenstrijdige belangen van actoren vormen geen belemmering voor de integratie van geselecteerde wetenschappelijke informatie. Integendeel: conflicten voeden de behoefte aan wetenschap. Dit moet echter niet worden opgevat als een autoriteit die dergelijke geschillen kan oplossen.

Dergelijk onderzoek, actief in een pluralistische omgeving, mag geen universele consensus verwachten als een product van wetenschappelijke kennis. De juiste politieke beslissing kan alleen worden genomen door de politiek met haar democratische procedures. Belangenverstrengeling en concurrerende wetenschappelijke informatie bemoeilijken niet alleen de beslissing, maar verklaren ook waarom naast excellente wetenschap ook verantwoord beleid nodig is om tot een vernieuwende beleidsoplossing te komen. Dit geldt in het bijzonder voor de huidige strijd over de mogelijke renaissance van kernenergie, waar professionele integratie van wetenschappelijke informatie religieuze strijd kan verrijken met een groter realiteitsbesef.