Europese verkiezingen: waarom het Noorden tegen de trend stemde

Misschien wel het belangrijkste was dat de kiezers zo boos waren op het beleid van de Finse partij dat ze werden gestraft. Rechtse populisten zijn al maanden in verval, en de huidige verkiezingsuitslag was het eerste resultaat daarvan. Ik leunde sterk op het anti-immigratiebeleid en voerde ook een soortgelijke verkiezingscampagne. Er komen echter veel migranten en asielzoekers naar Europa Finland kent geen grote vluchtelingenstroom. De anti-immigrantenretoriek hielp niet en de partij lijkt haar doel gemist te hebben.

De liberale Venstre-partij, die deel uitmaakte van de regering, verloor een aanzienlijk aantal stemmen en kreeg uiteindelijk 14,7% van de stemmen, een verlies van 9%. De partij is echter nog steeds de sterkste burgerlijke partij en presteert beter dan ooit in het land verkenning Tegenwind voor liberalen.

De rechts-populistische Deense Democraten, nieuw opgericht in 2022, wonnen hun eerste termijn in het Europees Parlement met 7,4 procent van de stemmen. Dit zette haar voor op de rechtse, anti-EU-populistische Deense Volkspartij, die meer dan vier procentpunten verloor maar één zetel behield.

De resultaten in Denemarken moeten in de eerste plaats worden gezien als straf voor de regerende partijen, vooral de sociaal-democraten. De coalitie van sociaal-democraten, Winter en gematigden verloor ook steun op nationaal niveau. Beslissingen zoals het annuleren van een feestdag werden door de Denen niet goed ontvangen. De Socialistische Partij lijkt qua thema en programma ook op de Sociaal-Democratische Partij, maar heeft een sterkere focus op klimaatverandering. Het feit dat de socialisten nu beter presteren dan de sociaal-democraten, met wie zij rechtstreeks concurreren, moet als een herinnering worden gezien. Lange tijd negeerden de sociaal-democraten de gedesillusioneerde kiezers die zich tot het Socialistisch Front wendden. Maar de huidige resultaten veranderen de partijstructuur in Kopenhagen. Er ontstond een moeilijke strijd tussen de twee partijen.

Zweden

De Zweedse sociaal-democraten zijn opnieuw naar voren gekomen als de sterkste kracht bij de Europese verkiezingen. De partij behaalde de eerste plaats met 24,9% van de stemmen nadat ruim 90% van de stemmen was geteld. De Groenen wonnen meer dan twee procentpunten en hun steunpercentage bereikte 13,8 procent, waarmee ze de derde sterkste kracht zijn. De conservatieve Conservatieve Partij van premier Ulf Kristersson eindigde op de tweede plaats.

De rechts-populistische Zweedse Democraten kwamen op de vierde plaats met 13,2 procent en verloren ruim twee procentpunten vergeleken met de laatste verkiezingen van vijf jaar geleden. Dit is de eerste keer in veertien jaar dat rechtse populisten hun stem verliezen bij verkiezingen.

Er zijn verschillende redenen voor de slechte prestaties van de Zweedse Democraten. Enerzijds wat er bekend is gemaakt over aanvallen van online trollen binnen de partij op andere partijen en hoe daarmee om te gaan (de een ster gerapporteerd) schaadde de reputatie van rechtse populisten. Net als in Finland speelde de kwestie van de immigratie, waar de Sociaal-Democratische Partij altijd voor heeft gestaan, geen grote rol bij deze verkiezingen, net zomin als de kwestie van de misdaad. In plaats daarvan was de klimaatkwestie belangrijker voor de Zweedse kiezers, wat de winst van Groenen en Links verklaart.

bronnen: Persbureaus AFP, DPA en Ritzau, Jale, “Helsingin Sanomat”, Radio Denemarken, “Berlingski”, “Dagnes Nyheter”, “Beleid”