EK kwartfinales Nederland vs. Türkiye: Nabije overwinning voor Oranje – Sport

Het duurde tot de kwartfinales voordat het sportieve Berlijn een politiek Berlijn werd. Tot nu toe heeft de hoofdstad vooral vanuit voetbalperspectief van dit Europees Kampioenschap kunnen genieten: Oostenrijkers, Nederlanders, Spanjaarden, Kroaten, Zwitsers en Italianen – en de afgelopen weken zijn er enkele leuke en gelukkige mensen naar het Olympisch Stadion gekomen. Ze zongen Reinhard Wendrich en dansten Naar links En Naar rechtsZe vierden overwinningen en troostten zichzelf in nederlagen met curryworsten in de dierentuin. Meestal was er geen spoor van politiek.

Nu is dat al veranderd vóór de aftrap van de wedstrijd tussen Türkiye en Nederland, toen een mars van Turkse fans door de stad marcheerde. Sommige fans toonden de wolvengroet van verdediger Mireh Demiral na de achtste finales tegen Oostenrijk. Het werd een protestslogan tegen de UEFA, die Demiral verbood, en zorgde zo voor nog meer Wolves-groeten. De politie verspreidde daarom de mars van de fans, maar dat weerhield veel Turkse fans in het stadion er niet van om ook dit gebaar te tonen.

Toen zat niet alleen de Turkse president Recep Tayyip Erdogan op de tribune, zoals aangekondigd, maar zat ook Mesut Özil achter hem. De voormalig Duits international, wiens borst versierd is met een wolfentattoo, had uren eerder zijn steun voor Demiral en zijn gebaar betuigd via een post op Instagram. Nu zagen de wereldkampioenen van 2014 het Turkse team in Berlijn opnieuw een spannende en opwindende wedstrijd spelen – maar deze keer konden ze niet winnen. Turkije verloor in de kwartfinales met 2-1 van Nederland, dat nu woensdag in Dortmund tegen Engeland speelt voor een plek in de finale.

“Het was een echte strijd”, aldus de Nederlander Stefan de Vrij. De Turken toonden “een groot hart en veel kwaliteit”: “We moesten lijden vandaag, maar we verdienden de overwinning.”

Het grote talent van de Turkse ploeg ging door alle politiek van de afgelopen dagen bijna verloren. Dit keer duurde het iets langer dan tegen Oostenrijk, toen Demiral in de eerste minuut het eerste doelpunt scoorde – maar toen werd het duidelijk.

De ploeg van Vincenzo Montella overleefde een eerste periode van Nederlandse druk met enkele goede kansen en scoorde vervolgens: in de 35e minuut vloog een van de altijd gevaarlijke corners het Nederlandse strafschopgebied in, dat Virgil van Dijk met moeite kon verdedigen. Maar de tweede bal bereikte Arda Guler, die een voorzet op de tweede paal schoot. En het was – op dit punt is de woordenschat onontkoombaar – vooral Samet Akaydin die van daaruit scoorde en de stand op 1-0 bracht. Akydin keerde terug naar de vacante centrale verdedigerpositie ten gunste van Demiral en had dezelfde taak: achterin verdedigen tegen drukke aanvallers en voorin doelpunten maken.

De verdedigers scoorden tot nu toe negen doelpunten op het EK, waarvan vier alleen al uit Turkije, en kunnen zich nu weer op hun kerndiscipline concentreren. Net als tegen Oostenrijk voelde Montella’s ploeg zich te comfortabel met de voorsprong achter zich en viel in een goed georganiseerde reeks van vijf man. Oranje mocht de bal aan de voeten houden, terwijl het spel in handen van Türkiye was. En er was sprake van een speldenprik: Guler raakte de paal met een vrije trap (56e minuut), en kort daarna kreeg Kenan Yildiz een schot dat werd geblokt door Bart Verbruggen en gered door invaller Wout Weghorst.

In de lastige slotfase krijgen de Turken nog veel kansen

De Nederlanders vielen ook van tijd tot tijd aan, maar meestal waren ze opmerkelijk ineffectief en ongeorganiseerd. Het lijkt erop dat coach Ronald Koeman zijn ploeg geen effectief recept heeft gegeven tegen de verdedigende Turken, en dat zijn tactiek zonder topspits sinds de eerste helft jammerlijk mislukte – daarom gebruikten de Nederlanders vervolgens de methoden van de Turken: namelijk het tiende doelpunt gescoord door A. EK-verdediger in de 70e minuut Stefan De Vrij na een perfecte voorzet van Memphis Depay, die eerder veel kansen had gemist.

De Nederlanders ontzegden dus de vooruitgang van hun tegenstanders in de verdediging, waardoor de inherente brutaliteit van het Turkse team, die hen enorm zou kunnen versterken, in een staat van verwarring veranderde. Oranje oogde nu urgenter, speelde doelbewuster in het strafschopgebied en draaide de wedstrijd zes minuten na de gelijkmaker om: een lage voorzet van Denzel Dumfries bereikte Cody Jakpo aan de tweede paal in een grondduel met de Turkse verdediger Mert. Muldaur, die als laatste de bal aanraakte voordat deze in het doel ging.

De Turkse ploeg viel een minuut of tien in een soort lichte slaap, waarna ze wakker werden met de eerste van vele grote kansen op de gelijkmaker: Mehmet Celik had nogal het geluk dat hij de bal bij de verre paal kreeg, maar een wonderbaarlijke interventie van invaller Miki Voorkwam Van De Finn die 2:2, en kort daarna mislukte ook Akturkoglu’s poging van afstand door de vlucht van meerdere Nederlanders. In de eerste minuut van de blessuretijd was het Verbruggen die Oranje redde: Kiliksoy stuurde de bal met zijn knie het doel in en het was de laatste kans in een zeer spannende slotfase.

Na het laatste fluitsignaal leidde dit tot gejuich uit Nederland, dat het energieke “Wij Houden van Oranje” koos als soundtrack voor de overwinningen op het veld, een lied dat al in Duitse stadions werd gespeeld tijdens hun EK-overwinning in 1988. De oranje massa danste nu over de bocht ten oosten van het Olympisch Stadion, zoals de ploeg op het veld deed, en bewoog zich uiteraard ook van links naar rechts. En tijdens de vreedzame, vreugdevolle viering van deze sportieve overwinning kon je zien hoe de politiek het stadion en de stad opnieuw had verlaten: de delegatie van de Turkse president Erdogan zou die avond aan haar reis naar huis beginnen, aldus de notulen.