Earthcare klimaatsatelliet onderzoekt de atmosfeer – Wetenschap
het weer
Archieven – ESA Satellietcontrolecentrum. Fotografie: Boris Rösler/DPA
Leestijd: 3 minuten
Darmstadt (dpa). Rijen getallen en tabellen flitsten op tientallen schermen. Vanuit de kelder worden fout- en gevaarmeldingen naar specialisten gestuurd. Ruimtepuin of zandstormen, in geval van nood moet je snel handelen. ESA-personeel traint al weken in het controlecentrum in Darmstadt ter voorbereiding op de geplande lancering van de nieuwe aardobservatiesatelliet ‘Earthcare’.
De missie heeft tot doel de mondiale interactie tussen wolken, aërosolen en zonnestraling in de atmosfeer mogelijk te maken en zo betere klimaatmodellen en weersvoorspellingen mogelijk te maken. “Niemand heeft dat”, zegt Nikolaus Hanowski van ESA’s directoraat Earth and Environmental Monitoring in Frascati bij Rome. Volgens de European Space Agency staat de lancering nu gepland voor 29 mei om 00:20 uur (CET).
De nieuwe dimensie van aardobservatie
“Earthcare is een van onze meest complexe aardverkenningsprogramma’s”, zegt Hanowski. Voor het eerst kan een 3D-model van de atmosfeer over het gehele hoogteprofiel worden gemaakt. “De Europees-Japanse Earthcare-missie zal ons begrip van klimaat- en weersverschijnselen aanzienlijk vergroten”, zegt het Duitse Lucht- en Ruimtevaartcentrum (DLR), dat aan de missie deelneemt.
Het doel van de missie en metingen is om te begrijpen hoe de atmosfeer zich over het gehele hoogteprofiel gedraagt, zei Hanowski. Het gaat over dynamische bewegingen, fysische en chemische eigenschappen, en hoe de atmosfeer in de loop van de tijd mondiaal verandert. Je kunt dit ook doen met een weerballon, maar dan krijg je alleen een selectief beeld, oftewel een pluim. “We hebben de pluim driedimensionaal gemaakt door het hele aardoppervlak te onderzoeken”, zegt de ESA-specialist over de missie, die tot nu toe 500 miljoen euro heeft gekost en vier instrumenten aan boord heeft.
Opties voor weersvoorspelling
“De verzamelde gegevens worden door verschillende organisaties gebruikt om specifiek de weersvoorspellingen te verbeteren”, zegt Hanowski. Dit betekent dat stormen zoals de dodelijke overstromingsramp in de regio Arweiler in 2021 beter kunnen worden voorspeld.
Waarschuwingen op korte termijn voor dergelijke gebeurtenissen zijn niet mogelijk, zelfs niet met nieuwe gegevens. Het doel is om de voorspellingen te verbeteren, en dit vereist inzicht in de dynamiek van wolken, lagedrukgebieden en de atmosfeer. “We weten heel weinig over de interactie tussen zonnestraling en verschillende lagen van de atmosfeer.” Misschien kunnen klimaatmodellen die uit de gegevens worden verkregen ook worden gebruikt om dreigende droogtes te voorspellen.
De instrumenten aan boord van Earthcare (Earth Cloud Aerosol en Radiation Explorer) zijn bedoeld om dichtheidsprofielen, wolkenwatergehalte, chemische samenstelling en deeltjestype te meten en vast te leggen om de interacties tussen wolken, aërosolen en zonnestraling te bestuderen.
Zeer complexe hulpmiddelen
Volgens DLR is de orbiter, wanneer de zonnepanelen zijn uitgeklapt, ongeveer 17 meter lang, 2,5 meter breed en 3,5 meter hoog. Instrumenten aan boord zonden lichtpulsen uit en analyseerden de gereflecteerde signalen. De Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA heeft een radar bijgedragen die kan worden gebruikt om de interne werking van wolken te onderzoeken. Er is ook een instrument dat beelden met hoge resolutie maakt in het zichtbare en infrarode lichtspectrum. Het vierde apparaat meet gereflecteerde zonnestraling en thermische straling uitgezonden door de aarde.
Drie stappen naar succes
Het hoofd van het controlecentrum in Darmstadt, Simon Blom, en zijn teams bereiden zich voor op de lancering met een Falcon 9-raket van het Amerikaanse ruimtevaartbedrijf SpaceX in Vandenberg, Californië: “We trainen ook voor het falen van het controlecentrum.” In geval van nood moeten er snel beslissingen worden genomen. Voor een satelliet die ongeveer twee ton weegt, is een vlotte start van de missie wenselijk.
Volgens Bloom moeten er onderweg drie stappen worden gezet: eerst de lancering zelf, vervolgens de zonnepanelen op één lijn brengen met de zon om stroom op te wekken, en ten slotte contact leggen met de orbiter. Als hier iets misgaat, zal het controlecentrum op de lanceringsdag niet zeggen: “we hebben een missie.”
ESA 2-informatie over “Earthere”
ESA-informatie 1 over “Zorg voor de aarde”
© dpa-infocom, dpa:240517-99-68816/3
“Analist. Schepper. Zombiefanaat. Fervente reisjunkie. Popcultuurexpert. Alcoholfan.”