Raften wordt een UNESCO-werelderfgoedlocatie
Raften op Murg sinds 1755
Op vrijdag vertrokken zes mannen van de Schiltach Rafting Association op een vlot van vijftien meter aan de monding van de Murg bij Steinmauern. Hun bestemming: de wijk Hetdorf in Leverkusen, 400 kilometer verderop aan de Rijn.
Foto: Friedbert Zappf Archief
Zoals Thomas Kip, hoofd van het vlot, aan deze krant uitlegde, was het doel van de ongebruikelijke boottocht om de aandacht te vestigen op het economische belang van het vervoeren van boomstammen over het water en om de aanvraag van Duitse raftingverenigingen voor erkenning van rafting als UNESCO te ondersteunen. Werelderfgoed.
Stenen muren worden niet willekeurig als uitgangspunt gekozen. Hier eindigde het historische raften op de Murg en begon het raften op de Rijn. Zoals voormalig staatshoofd van de bossen Max Scheffel schrijft (1988), was het noordelijke Zwarte Woud in de achttiende eeuw de belangrijkste langhoutbron voor de maritieme en commerciële macht van Nederland.
Daarvoor moest de Murg echter bevaarbaar gemaakt worden voor houten vlotten. Al in 1718 werd een vier en een halve meter brede catamaranpassage opgeblazen in de “massieve ijzeren rots” van Württemberg, en in 1722 slaagde de eerste “probFlotz” erin om naar Gernsbach te reizen. Maar hoewel er in 1730 al 50.000 gulden, bijna honderd gram goud, was geïnvesteerd, kwam het raften nooit van de grond.
Pas toen in 1755 de houthandelsmaatschappij Calw erbij betrokken raakte, begon de daadwerkelijke grote Nederlandse houthandel, zoals beschreven door Wilhelm Hof in zijn sprookje “Het koude hart”.
Roeien op de rivier de Morgue wordt beschreven in de Forestry Directory van 1802
De afzonderlijke houten kisten, meestal zilverspar, werden met weefsels tot frames verbonden en vervolgens werden de individuele frames één voor één samengevoegd. Volgens Shevell bestaat het vlot van Morg uit acht tot vijftien insecten. Aan het einde van het 150 tot 200 meter lange vlot bevonden zich de uitstekende boomstammen, Hollanders genaamd, van 20 tot 30 meter lange sparren, aan het zwakke uiteinde nog steeds 48 centimeter in doorsnee. Murgfloss was maximaal vier meter breed.
In een bosgids uit 1802 schreef Medicus: “Het meest interessante is Flozen op de Murg tussen de voormalige Schwarzenberg-glasfabriek en die van Forbach. Hier is de bodem van de Murg gevuld met grote en kleine blokken graniet. Tegelijkertijd leidt de vallei naar zo veel bochten die moeilijk te begrijpen zijn Lange vlotten oversteken.
Het beheren van deze records is een van de moeilijkste en gevaarlijkste taken. Als er bochten zijn, staan de stammen vaak op een paar rotsen in het midden van de waterbodem met lange palen voorzien van ijzeren haken om de teruggeslagen stam in de goede richting te duwen en te laten drijven.”
Vlotten worden steeds groter voor reizen op de Rijn
Murg-poel eindigde in stenen muren, de liggers werden opnieuw geïntegreerd voor de Rijncruise en verbreed tot 90 meter lang en 12 meter breed. De Steinmauern Rijncatamaran had drie riemen voor en vier achter. Voor de vlucht zijn nu 36 man nodig.
De grotere Rijnvlotten werden bij Mannheim gegroepeerd omdat vlotten uit de Enns- en Nagold-valleien de Neckar opkwamen. Het nieuwe Rijnvlot reist nu met een bemanning van 200 naar Dordrecht, waar hout uit het noordelijke Zwarte Woud is geveild. Het gigantische vlot was 250 meter lang en 20 meter breed.
De Schiltach-spanten van 15 meter lang en vijf meter breed zien er daarentegen eerder bescheiden uit. Maar de reis van 400 kilometer over de Rijn, die intussen gelukkig eindigde, was niet meer dan een wandeling over de drukke waterweg zonder hulpmotor.
Maar de mannen rond vlotmeester Thomas Cape en vlotchef Hartmut Bruckner zijn ervaren professionals, zoals de schrijver van deze regels zelf heeft kunnen ervaren. In augustus 2013 mocht hij enkele dagen in Karinthië doorbrengen op een zelfgemaakt vlot met een Schiltach-vlot op de wilde rivier de Drau.