Nederland: Nederlandse agendaschok Online-tijd

Leden van de Sociaal-Liberale Regering in Den Haag konden zichzelf zelfs feliciteren. Nog geen maand voor de Tweede Kamerverkiezingen mag men voorzichtig verwachten: een kabinet ‘Rutte II’, zo staat in Holland Het wordt genoemd en heeft de legislatuurperiode overleefd. Het eerste in twintig jaar.

Daarbij komt nog een goed beheerde economie, iets wat ondenkbaar was toen de regering in 2013 aan de macht kwam. De begroting verscheen voor het eerst sinds de economische crisis in het zwart en de groei ligt sinds 2015 rond de 2%. De crisis is voorbij en de mensen beginnen te… De Nederlander, die traditioneel voorzichtig is, gaat weer meer consumeren. De werkloosheid in Nederland is sinds 2016 sterker gedaald dan in tien jaar tijd: momenteel 5,4%.

Voor een regering die tot stand is gekomen op basis van bezuinigingen is dit geen slecht visitekaartje.

Maar het verschil tussen deze cijfers en de huidige goedkeuringspercentages van coalitiepartners is opvallend. Eind februari werd de liberale Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) bedreigd door de premier Mark Ruti Het verlies van 16 van de huidige 41 zetels. De Sociaal-Democratische Partij van Arbid (PvdA) bevindt zich in een nog slechtere positie, aangezien zij momenteel slechts 13 van de 38 afgevaardigden zal behouden.

Delen van de sociaal-democratische basis waren vanaf het begin tegen deelname aan de regering. Dat zie je nu terug in de zware straf. Maar zelfs de grootste partner in het marktliberalisme, de VVD, heeft een idee van hoeveel het bezuinigingsprogramma van de afgelopen jaren van de bevolking heeft geëist. De recente aankondiging van de premier van 2 miljard euro voor verpleeghuizen is hiervan het bewijs.

De Nederlandse sociaal-democraten hebben hun eigen shockagenda

Op sociaal gebied is het ook duidelijk waar de sombere resultaten van het overheidsonderzoek vandaan komen. Volgens een recente studie wil 57% van de ondervraagden terugkeren naar het staatsgezondheidsstelsel, dat in 2006 werd vervangen door een systeem van concurrerende verzekeringsmaatschappijen. Een stap die nog dichter aansloot bij de geest van privatisering in de jaren negentig, toen, niet toevallig, dezelfde partijen aan de stap deelnamen. Den Haag De regering werd gevormd. De opiniepeilingen van de Duitse Arbeiderspartij hebben vandaag de dag nog steeds te lijden onder dit pad, dat vergelijkbaar is met de schok die de Sociaal-Democratische Partij onderging na de agendahervorming.

‘Meer marktinvloed op sociaal gebied’ was een retorische klassieker in een tijd van millennial optimisme. Dit principe vormt ook de basis voor een aftrekregel voor bepaalde medische kosten, oftewel controversiële ‘bijzondere risico’s’. In 2008 bedroeg dit bedrag 150 euro per jaar en in 2017 bedroeg het 385 euro. Verschillende partijen, waaronder rechts-populisten, willen dit bedrag schrappen. Dit is een zeer populaire bewering, omdat na anderhalf decennium van door crisis geteisterde decennia de publieke houding ten opzichte van ‘marktinvloed’ aanzienlijk is veranderd.

Stijgende vastgoedprijzen hebben ervoor gezorgd dat de bezittingen van huiseigenaren, en dus de gemiddelde bevolking, sinds 2015 weer zijn gaan groeien. Maar voor nieuwkomers op de huizenmarkt of huurders met een laag inkomen zijn de grote stadscentra onbetaalbaar geworden. Ook op andere gebieden ontstaat er een kloof: mensen uit hogere inkomensgroepen gaven in 2015 meer geld uit, maar mensen uit lagere inkomensgroepen gaven minder geld uit dan in 2013.

De langdurige armoede in Nederland neemt toe – ondanks goede economische cijfers

Begin februari maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek bekend dat het absolute aantal mensen dat in armoede leeft stabiel is gebleven op 1,2 miljoen mensen. Wat toeneemt is de langdurige armoede, die een periode van minstens vier jaar bestrijkt. In 2015 werden 221.000 gezinnen getroffen, een stijging van drie procent ten opzichte van het jaar daarvoor. Het valt nog te bezien of de 1 miljard euro die de regering in 2016 heeft geïnvesteerd om de aanhoudende armoede te bestrijden deze trend kan keren.

De NOS sprak onlangs een echtpaar dat al jaren in de schuldhulpverlening zit voor een serie waarin kiezers uit verschillende lagen van de bevolking worden geprofileerd. Zijn deprimerende conclusie was dat “de crisis voorbij is, zoals ze zeggen. Maar niet voor ons, en ook niet voor veel andere Nederlanders.” Een oordeel dat niet gedeeld wordt, althans niet door veel senioren. Dat blijkt op zijn beurt uit een stijging die de veelbesproken rechtse populisten in het niet doet: de oude 50 Plus-partij, vertegenwoordigd door twee parlementsleden in het huidige parlement, heeft volgens peilingen momenteel negen zetels.