Diepzeemonsters? De waarheid over gigantische octopussen
Met zijn acht armen en lange tentakels leeft de reuzeninktvis in de schemerzone van de oceaan, op een diepte van tussen de 200 en 1.000 meter. De dokter voegt eraan toe: “De wetenschappelijke naam is Architeuthis dux en het bewoont wereldwijd bijna alle zeeën van de wereld.” Oesterwind toegevoegd.
Ondanks hun enorme omvang zijn reuzeninktvissen niet onoverwinnelijk. Hoewel ze tot de belangrijkste roofdieren in hun leefgebied behoren en zich voeden met andere vissen en inktvissen, zijn ze zelf een prooi voor haaien en walvissen. Wetenschappers vinden regelmatig delen van inktvis in de magen van walvissen. Hoewel sommige walvissen oorlogslittekens hebben die kunnen worden toegeschreven aan reuzeninktvissen, zijn ze nog steeds inferieur aan walvissen.
Een van de meest opvallende kenmerken van de reuzeninktvis zijn de enorme ogen, die een diameter van 27 cm kunnen bereiken. “Er werd aangenomen dat reuzeninktvissen in de duisternis van de diepzee als jagers leefden, maar de waarnemingen van vandaag laten zien dat het in werkelijkheid actieve jagers zijn”, legt de wetenschapper uit.
Veel aspecten van het leven van de reuzeninktvis roepen nog steeds vraagtekens op: “Hun leeftijd, trekroutes en paargedrag blijven de wetenschap tot op de dag van vandaag verbijsteren.” Dit betekent dat de reuzeninktvis een van de grote mysteries van de diepzee blijft.
Het bestaan van de reuzeninktvis bewijst dat er een kern van waarheid achter de horrorverhalen zit. Mythische zeemonsters, zoals de kraken uit de Noorse mythologie, zijn waarschijnlijk geïnspireerd door observaties van zeedieren uit het echte leven, op een vreemde manier versterkt door het prisma van angst en fantasie. Zeelieden die maanden, zo niet jaren op zee doorbrachten, vertelden elkaar verhalen over monsterlijke wezens. Zo ontstond de legende van de gigantische octopus, ook bekend als de ‘kraken’.
In de Noorse mythologie wordt de kraken afgebeeld als een gigantisch, angstaanjagend monster dat schepen grijpt, ze de diepte in sleept en hele bemanningen verslindt. Erik Pontopedan, een 18e-eeuwse Noorse bisschop, gaf geloofwaardigheid aan deze verhalen door de kraken af te schilderen als een reuzeninktvis in zijn werk over de natuurlijke historie van Noorwegen. Soortgelijke beelden zijn te vinden in andere culturen, wat erop kan wijzen dat zeelieden van over de hele wereld soortgelijke maritieme verschijnselen tegenkwamen.
Deze mythologische beelden werden gevoed door natuurlijke gebeurtenissen, zoals de aanblik van reuzeninktvissen die aanspoelen op stranden. Vooral in tijden waarin de grenzen van de kennis over de natuurlijke wereld nog onduidelijk waren, vulde de menselijke verbeelding de gaten op met verbazingwekkende en angstaanjagende verhalen.
De naamgeving van reuzeninktvissen als octopussen is in de loop van de tijd veranderd, maar het mythische element blijft er sterk mee verbonden, waardoor de dieren een speciale plaats krijgen in de wereld van de mythologie. Ze zijn een symbool geworden van de onnoemelijke mysteries van de oceaan, waarvan mensen de diepten blijven onderzoeken in het tijdperk van de moderne wetenschap.