Boekbespreking over “Tiberias” – het spectrum van de wetenschap
De Romeinse keizer Tiberius, die ongeveer 2000 jaar geleden regeerde (14-37 n.Chr.), Is een Romeinse keizer met een slechte pers. Dit komt enerzijds door de overwegend bevooroordeelde hedendaagse geschiedschrijving en anderzijds door het paradoxale karakter van de terugtrekkende keizer.
Evenwichtige weergave
De oude historicus Holger Sonnabend geeft nu een onderscheidend en heerlijk evenwichtig verslag van de echtgenoot van de echtgenoot en de geadopteerde zoon Augustus, die een van de meest mysterieuze en tegenstrijdige heersers van het Romeinse Rijk was. De auteur leidt hieruit de verdiensten af van de Romeinse keizer, die, als een bewezen en energieke militaire organisator, de staatsmiddelen consolideerde, de administratie verscherpte en er de voorkeur aan gaf conflicten in het buitenlands beleid diplomatiek op te lossen in plaats van met het zwaard. Maar het toont ook de donkere kant van het gezag van de man en de gewetenloze tiran, die zijn tegenstanders vernietigde in politieke processen en zijn instincten leefde, oplopend tot perversie, in de ballingschap van zijn eigen keuze in Capri.
De auteur benadert zijn held op een kritische afstand van de bronnen en onderzoekt de factoren die de persoonlijkheid van de keizer hebben gevormd en hoe deze door zijn heerschappij de staat en de samenleving heeft beïnvloed. De tweede keizer van Rome, van wie Plinius de Oudere zei dat hij ‘de meest trieste van de mensen’ was, heeft sinds zijn kindertijd allerlei beledigingen, beledigingen en vernedering ondergaan. Lange tijd was alleen de tweede optie voor de kalief, hij werd herhaaldelijk gedwongen zich te onderwerpen aan de plannen van zijn stiefvader Augustus. Het hoogtepunt van deze activiteit was de gedwongen scheiding van zijn geliefde vrouw Vipsania Agrippina en het huwelijk van Augustus ‘dochter Julia, waardoor Tiberius gedwongen werd zijn eigen geluk op te offeren om redenen die verband houden met de staat. Dit waren wrede slagen van het lot, die volgens zaterdag niet helemaal gunstig waren voor zijn karakterontwikkeling.
Na verschillende mislukkingen en politieke intriges kwam Tiberius laat aan de macht op 55-jarige leeftijd en werd hij vroeg in zijn regering zwaar op de proef gesteld. Het was moeilijk voor Tiberius, die zijn hele leven in de schaduw van Augustus had gestaan, die een nieuwe monarchale regeringsvorm had gevestigd met ‘principe’ en deze slim had gepropageerd als een ‘herstel van de republiek’, de republikeinse traditie, om te omarmen. deze “illusie van vrijheid” om dagelijkse politieke zaken te communiceren. De auteur beschrijft duidelijk het ongemak en het conflict met de senatoren als gevolg van dit gebrek aan communicatie, dat in toenemende mate escaleerde en leidde tot politieke processen waarin de wraakzuchtige keizer zijn tegenstanders meedogenloos vernietigde.
Tiberius beschrijft de sabbatdag als een ongelukkige en soms onhandige heerser. De auteur stelt terecht dat bestaan en communicatie de voorwaarden waren voor de succesvolle heerschappij van het keizerlijke Rome. De tragedie van Tiberius ligt in het feit dat hij de Romeinen niet van zijn beleid kon overtuigen vanwege een gebrek aan zelfmarketing – noch de elites, noch de massa. Dit leidde tot het isolement van de mensen, die “niets te maken hadden” met de verzegelde keizer. Overal waar de toenadering van het volk voortschreed door actieve openbare optredens in het theater of in het circus, hield de keizer afstand en trok zich terug uit de “populus Romanus”. Zijn kantoor werd steeds meer een last, wat verklaart waarom de introverte Tiberius zich in het 26e jaar terugtrok naar Capri.
Tiberius, dus de essentie van het sabbatboek, dat de moeite waard is om te lezen, faalde uiteindelijk vanwege de politieke erfenis van zijn voorganger, maar ook vanwege zijn onvermogen om zijn rol te definiëren en in ruil daarvoor overtuigend over te brengen in de hypocriete volgorde van verschijning en realiteit voor – een bezoek aan de Senaat en de mensen.