19 – Hoe werkt het antilichaammedicijn en wanneer is het nuttig?

De federale overheid heeft het nieuwe op antilichamen gebaseerde Covid-19-medicijn van Duitsland gekocht. Volgens het ministerie van Volksgezondheid zijn deze preparaten afkomstig van de Amerikaanse bedrijven Regeneron en Eli Lilly, die in eerste instantie zullen worden gebruikt in universitaire ziekenhuizen. Hoe werken deze methoden en wanneer zijn ze nuttig? We beantwoorden de belangrijkste vragen.

Wat zijn antilichamen

Antilichamen zijn eiwitten – dat wil zeggen eiwitten – die worden aangemaakt als onderdeel van de immuunrespons van het lichaam. Met andere woorden, als je besmet raakt met een ziekteverwekker – bijvoorbeeld een virus – wordt het afweersysteem van het lichaam actief en produceert het afweermoleculen die gericht zijn tegen de verschillende structuren van deze ziekteverwekker: antilichamen. Het wordt tijdens de infectie in grote hoeveelheden geproduceerd en is in staat om de ziekteverwekker te binden, te neutraliseren en onschadelijk te maken. Na een infectie ‘onthoudt’ het lichaam hoe de ziekteverwekker eruitziet, zodat het sneller kan reageren bij een tweede infectie.
Indien geïnfecteerd met Sars-CoV-2, kunnen antilichamen ongeveer twee weken na infectie worden gedetecteerd en bij ziekte ongeveer een week nadat de symptomen zijn opgetreden. Een ander type antilichaam is volgens de nieuwe bevindingen in het tijdschrift gepubliceerd WetenschapHet kan nog steeds worden gedetecteerd in het bloed van degenen die zes tot acht maanden zijn hersteld.
Naast het aanmaken van antilichamen zijn er andere delen van de immuunrespons die de ziekteverwekker helpen bestrijden. Er zijn ook andere soorten immuunsysteemcellen bij betrokken.

Wat zijn monoklonale antilichamen?

Het woord “monoklonaal” betekent dat alle antilichamen afkomstig zijn van een celkloon, dat wil zeggen dat ze identiek zijn. Het wordt in het laboratorium vervaardigd en is heel specifiek gericht tegen een kenmerk van een ziekteverwekker, zoals een deel van het “spike” -eiwit dat Sars-CoV-2 gebruikt om specifieke cellen van het lichaam binnen te dringen. Herstellende COVID-19-patiënten hebben daarentegen een combinatie van verschillende antilichamen tegen delen van het virus in hun bloed. Men spreekt van een polyklonaal antilichaam. Elk type antilichaam is gericht tegen een specifiek kenmerk van het virus, waardoor het zich op verschillende plaatsen kan binden.

Hoe worden antilichamen gebruikt als medicijn tegen Covid-19?

Het principe is om het lichaam op het juiste moment een voorsprong te geven: door het toedienen van antistoffen slaat men de immuunresponsfase over waarin het lichaam bezig is de karakteristieke virusstructuren te identificeren en zelf geschikte antistoffen aan te maken. Met betrekking tot de Corona-epidemie zijn er twee bekende voorbereidingen uit de Verenigde Staten van Amerika, en die hebben daar in november een spoedvergunning gekregen. Ze zijn afkomstig van de bedrijven Regeneron en Eli Lilly. Het belangrijkste verschil: Eli Lilly bevat een type monoklonaal antilichaam, terwijl Regeneron een combinatie van twee monoklonale antilichamen bevat. Het voordeel van het mengsel is dat extra aanvalspunten de kans op effectiviteit vergroten. De voormalige Amerikaanse president Trump kreeg onder meer te maken met de Regeneron-voorbereiding, die destijds ook in de VS niet werd goedgekeurd.

Wat zijn de bijwerkingen?

Over het algemeen zijn antilichaamtherapieën goed onderzocht omdat ze ook worden gebruikt om andere ziekten zoals kanker en reuma te behandelen. In een klinische studie Er was geen toename van ernstige bijwerkingen bij de proefpersonen die met Regeneron werden behandeld in vergelijking met de controlegroep. Met Eli Lilly was hij er Volgens de Amerikaanse Food and Drug Administration Ernstige bijwerkingen in twee van de 850 onderzochte gevallen. Het volgende is van toepassing op beide formuleringen: Er bestaat een risico op overgevoeligheidsreacties. Bovendien zijn er nog niet voldoende gegevens om hierover een definitieve uitspraak te kunnen doen. Sommige bijwerkingen zijn mogelijk nog niet bekend.

Antilichamen en virusmutaties

Preparaten die een mengsel van verschillende monoklonale antilichamen bevatten, kunnen mutaties helpen voorkomen. Als het virus zich vermenigvuldigt, verschijnen dergelijke varianten – de meeste hebben geen voordeel of zelfs schadelijk voor de ziekteverwekker en verdwijnen weer. In zeldzame gevallen kan een mutatie of een combinatie van verschillende mutaties voordelen hebben voor het virus, bijvoorbeeld omdat het zich sneller kan verspreiden, zoals het geval is bij virusvarianten die voor het eerst werden ontdekt in Groot-Brittannië en Zuid-Afrika. Als het virus slechts één zeer specifiek “wapen” tegenkomt, zoals een type monoklonaal antilichaam, dan zullen mutaties die het antilichaam niet herkent, de overhand krijgen. Men heeft het over selectiedruk. Door verschillende antilichamen te mengen, verkleint u de kans dat dit gebeurt.

Waarom worden antilichamen niet gebruikt als standaardbehandeling tegen Covid-19?

Hiervoor zijn meerdere redenen. Aan de andere kant is er momenteel geen Europese goedkeuring voor een Regeneron- of Eli-Lilly-preparaat en is het bijbehorende aanvraagproces aan de gang. Volgens het European Medicines Agency – in het kort EMA – Nog niet. Regeneron heeft aangekondigd dat het Europese goedkeuring zal aanvragen bij farmaceut Roche. Bovendien is antilichaamtherapie niet altijd nuttig. Vanwege het werkingsmechanisme geeft een dergelijke behandeling de beste resultaten, vooral aan het begin van de ziekte. Dan kan het de ontwikkeling van een gevaarlijke ziekte voorkomen. De onderzoeksgegevens die tot dusver beschikbaar zijn, laten zien dat degenen die het medicijn in de eerste 10 dagen na infectie kregen, het meeste baat hadden bij de behandeling. Patiënten die al ernstige symptomen van Covid 19 ervaren – bijvoorbeeld in het ziekenhuis en die zuurstof krijgen – mogen een dergelijk medicijn niet krijgen. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de ernstige symptomen van de tweede fase van Covid-19 worden veroorzaakt door een reactie van het immuunsysteem. De werkzame stof tegen het virus komt hier te laat. Bovendien moet dit medicijn via een infuus worden toegediend, wat in dit geval ongeveer een uur duurt en alleen in klinieken kan worden gedaan. Bovendien is de productie van antilichamen complex en dus kostbaar. De kosten worden geschat op ongeveer 2.400 euro per dosis.
Een ander probleem: antilichamen zijn lichaamsvreemde eiwitten – en wat het lichaam niet weet, is dat het wordt afgebroken: het middel heeft dus een beperkte potentie – in tegenstelling tot bijvoorbeeld vaccinatie – het beschermt niet tegen toekomstige infecties.

Een speciaal geval van herstellend plasma

Het herstellende plasma is niets anders dan het bloedplasma van herstellende patiënten. Het bevat vaak – vaak afhankelijk van de ernst van de ziekte – de antilichamen die door het immuunsysteem zelf worden geproduceerd, dat wil zeggen een mengsel van polyklonale antilichamen. Indien beschikbaar, kan het aan nieuw geïnfecteerde mensen worden gegeven om hen te beschermen tegen ziekte of een ernstig ziekteverloop. In dit geval heeft men het over passieve vaccinatie. Dit type behandeling is meerdere keren gebruikt bij epidemieën, zoals de ebola-uitbraak in 2014 in West-Afrika. De Het Paul Ehrlich Instituut beschouwt een dergelijke behandeling als een mogelijke behandelingsoptie Voor Covid-19​ De effectiviteit hiervan is echter nog niet bewezen door studies.

(Zwanger 24.1.)

Andere artikelen over Coronavirus

wij hebben Nieuwsblog gemaakt​ Gezien de overweldigende hoeveelheid informatie geeft dit een overzicht van de meest actuele ontwikkelingen.

Actuele ontwikkelingen: Cijfers over het Coronavirus in Duitsland (Stand: 12.02.)
+ Uitgebreide verzekering: Welke regels gelden en welke open opvattingen zijn er? (Zwanger 10.2.)
+ Nieuwe regels: Hoe voeren landen de besluiten tot sluiting uit? (Zwanger: 11.2.)

Test en bescherming

+ Bescherming: Vaccinatiebesluit: wie wordt het eerst ingeënt en wie wordt er later ingeënt? (Zwanger: 26.01.)
De voorwaarde: Hoe, wanneer en waar kan ik me laten vaccineren? (Zwanger: 26.1.)
+ Biontech en Pfizer: Wat is bekend over de bijwerkingen van het Corona-vaccin (Zwanger: 29.01.)
+ Bescherming: Dit is het geval bij de ontwikkeling van vaccins tegen het Coronavirus (Zwanger: 26.01.)
Corona-infectie evenementen: Hoe betrouwbaar zijn de tests? (Zwanger: 13.01.)
+ Patiënten: Nieuwe kennis bij het zoeken naar drugs (Zwanger: 30.01.)
+ Behandeling: Hoe werkt een antistofmedicijn en wanneer is het nuttig? (Zwanger 25.01.)
​ Hoe is de situatie in ziekenhuizen? (Zwanger: 21.01.)
+ Economie: Hoe gaat de arbeidswereld om met het aantal blessures (Zwanger: 11.01.)

Infectie en overdracht

+ Virusvariant: Hoe gevaarlijk zijn de nieuwe mutaties van het Coronavirus? (Stand: 03.02.)
Tegenstanders van maatregelen ter bescherming van infecties: Wat is de relatie van de AfD en de zijdenkers met de verspreiding van het Coronavirus in Duitsland? (Stand: 09.02.)
+ Transmissie: Welke rol spelen spuitbussen (Zwanger: 22.01.)
+ Extra sterfgevallen: Hoe gevaarlijk is het Corona-virus eigenlijk? (Stand: 05.02.)
+ Reiswaarschuwing: De huidige lijst met risicogebieden (Zwanger 06.02.)
+ Grote evenementen: Wat gebeurt er met de Olympische Spelen en het EK voetbal? (Zwanger 22.01.)
+ Sporten: Waarom zijn clubs bang voor hun bestaan? (Zwanger 22.01.)

U kunt DLF-nieuws ook vinden op Twitter op: Sluit een tweet in​